Rusia intensivisht po e keqpërdor fuqinë e dobët financiare të mediave ballkanike

Një nga mekanizmat më efikas për të forcuar ndikimin rus në Evropën Juglindore (EJL) ka qenë përdorimi i instrumenteve të sakta të forcës, si “kapja” e mediave, lidhjet kulturore dhe fetare dhe sponsorimi i veprimtarive të shoqërisë civile, njofton Meta.mk.

Qëllimi i këtyre shoqërive është krijimi i një ambienti të favorshëm për praninë e bizneseve ruse, e në të njëjtën kohë të thellohen ndarjeve politike dhe të mbillet mosbesimi në integrimin euro-atlantik të rajonit. Të forcuara nga prania saktësisht e orientuar ekonomike në sektorin e mediave dhe paraqitjet agresive ushtarake dhe gjeopolitike, instrumentet e mprehta të pushtetit kanë ndryshuar me sukses narracionet socio-kulturore në shumë vende në EJL. Rusia ka punuar në mënyrë aktive për të shkundur qëndrimet e shoqërive ndaj vlerave liberale dhe demokratike dhe qëndrimeve kulturore e historike përmes dyshimit të hapur për faktet dhe duke nxitur narracione që nuk bazohen në prova.

Këto janë pjesë e konkluzioneve të paraqitura në studimin “Rregullat e lojës së Kremlinit“ të Qendrës bullgare për studim të demokracisë mbi mekanizmat e ndikimit rus pas vitit 2014, që u zhvillua me ndihmën e 10 studiuesve dhe gazetarëve hulumtues nga rajoni.

Për nevojat e studimi janë intervistuar ose u këshillua me dhjetëra përfaqësues të strukturave të NATO-s, BE-së, Departamentit të Shtetit të ShBA-së dhe ministrive të punëve të jashtme, organizata të shoqërisë civile nga ShBA dhe Evropa e të tjerë.

“Rezultati i kësaj strategjie ka qenë rritja e tensioneve sociale dhe paqëndrueshmëria politike në EJL. Linjat më të dukshme të përçarjes për të cilat Kremlini ka bërë një goditje plotësuese janë ngritja e nacionalizmit etnik në BeH, protestat anti-NATO në Mal të Zi dhe trazirat politike në Maqedoninë e Veriut pas zgjedhjeve të vitit 2016”, thuhet në studim.

“Kremlini i ka mbuluar mediat rajonale me narracione propagande dhe dezinformuese ruse. Rusia ka përdorur problemet financiare për krijimin e përmbajtjeve mediatike dhe nivelin e ulët të lirisë së mediave në EJL për të forcuar fuqinë e saj të mprehtë. U përqendrua në krijimin e përmbajtjeve falas me një anim kah Kremlini, e përforcoi varësinë ekonomike të mediave përmes pronësisë së drejtpërdrejtë ose të ardhurave nga reklamat, dhe i ndihmoi lidhjet (jo) formale politike zyrtare me grupet dhe interesat e mediave pro-ruse. Mungesa e transparencës në lidhje me pronësinë e mediave, së bashku me konfliktet e nën-përfaqësuara të interesit dhe standardet etike e forcuan ndikimin e Rusisë në rajon”, thuhet në analizë.

Autorët e analizës së Qendrës bullgare për studim të demokracisë, e cila e konstaton situatën në Bullgari, Shqipëri, Maqedoninë e  Veriut, Serbi, Kosovë, Bosnje e Hercegovinë dhe Mal të Zi, rekomandojnë një sërë masash për të mposhtur situatat e tilla.

Rekomandohet që qeveritë e EJL-së, në bashkëpunim me shoqërinë civile dhe partnerët ndërkombëtarë, të rritin strategjitë e tyre për të luftuar kapjen e shtetit, për të diversifikuar hyrjet e kapitalit të huaj, për të instaluar masa më serioze fiskale dhe anti-trust për të kontrolluar kompanitë ruse, por edhe BE-ja të përfshihet më fuqishëm në rrjedhat ekonomike dhe politike të Ballkanit.

Për sa i përket Bullgarisë, theksohet se ndikimi rus në media realizohet përmes disa kanaleve televizive kabllore të vogla si “Kanal 3” dhe “Alfa” dhe në të paktën tre gazeta – “Duma”, “Zemja” dhe “Ataka”, të lidhura drejtpërdrejt me Rusinë qoftë përmes pronarëve të tyre ose përmes ndikimit në përmbajtjen që botohen.

“Disa nga gazetat e përditshme më tirazhin më të madh si “Telegraf”, “Trud”, “Monitor” dhe “24 çasa” përhapin propagandë ruse përmes vëmendjes së veçantë për atë se sa e drejtë ishte politika e jashtme ruse në Evropë, Lindjen e Mesme dhe Amerikën Latine, sa e rëndësishme ishin për të Evropën, Bullgarinë dhe Ballkanin janë projektet energjetike ruse dhe sa të neveritshme janë vlerat euroatlantike”, thuhet në studim.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari