Propaganda për shitjen e organeve nga ushtarët ukrainas po ringjallet përsëri
Kontrolluesit e fakteve nga Ukraina tashmë po shkruajnë se kjo video është pjesë e propagandës ruse. Qendra për Luftimin e Dezinformimit njofton në Facebook se kjo videoo është e rreme. Në Ukrainë, është veçanërisht e ndaluar marrja e organeve nga personat e vdekur që i përkasin kategorisë së jetimëve, bonjakëve dhe personave me aftësi të kufizuara. Nuk lejohet marrja e organeve nga individë identiteti i të cilëve nuk dihet, ose nga personeli ushtarak (anëtarë të forcave ushtarake) që kanë pësuar si pasojë e agresionit ushtarak të Rusisë kundër Ukrainës, shkruan Vox Ukraine.
Po shqyrtojmë një postim në rrjetin social Facebook në të cilin shpërndahet video material dhe shkruhet se zbulon se “një listë çmimesh për shitjen e organeve të ushtarëve të Forcave të Armatosura të Ukrainës është gjetur pranë Kharkiv”.
Kontrolluesit e fakteve nga Ukraina tashmë po shkruajnë se kjo video është pjesë e propagandës ruse. Qendra për Luftimin e Dezinformimit njofton në Facebook se kjo është e rreme.
Nëpërmjet kanaleve Telegram të armikut po përhapet informacioni se ushtria ruse dyshohet se ka gjetur prova të trafikut të organeve në sektorin Kupiansk. Sipas propagandistëve, vende të përhershme për mbledhjen e organeve dhe ndarjen e pjesëve të trupave të njeriut ndodhen në qytetet Izium dhe fshatin Borova në rajonin e Kharkiv. Lajme të tilla të rreme janë pjesë e fushatës ruse të transplantit në të zezë, e cila synon të diskreditojë udhëheqjen e ushtrisë dhe të Ukrainës dhe të krijojë një imazh negativ të vendit në sytë e publikut ndërkombëtar. Fushata e dezinformimit të transplantit të zi është përhapur nga armiku që nga viti 2014. Për këtë qëllim krijohen histori të rreme, dokumente dhe lajme. Më parë, armiku kishte përhapur tashmë një histori të tillë të rreme për rajonet e pushtuara përkohësisht në Donetsk verior kur ishte nën kontrollin e Forcave të Armatosura të Ukrainës, shkruan Qendra për Luftimin e Dezinformimit.
Më 11 tetor 2023, Vox Ukraine shkruan se propaganda ruse vazhdon të shfrytëzojë temën e të ashtuquajturit “transplanti i zi” dhe shpik vazhdimisht falsifikime të reja. Kështu, Anna Kuzhnetsova nga Duma e Shtetit të Rusisë pretendoi se 7 për qind e buxhetit të Ukrainës vjen nga “transplantimi i zi”. Sipas narrativës së rremë, organet “u merren ukrainasve pa pëlqimin e dhuruesit”.
Por siç raporton Vox Ukraine, në buxhetin vjetor për vitin 2023, 667 milionë hryvnia janë ndarë për transplantimin e organeve dhe materialeve të tjera anatomike. Por ky nuk është një transplant i zi siç pretendohet në narrativën propagandistike. Çdo dhurues dhe marrës i organeve i nënshtrohet një procesi të veçantë përzgjedhjeje përpara se të kryhet transplantimi i organeve. Kushdo që ka nevojë për një transplant organi duhet të regjistrohet në Sistemin e Informacionit të Unifikuar Shtetëror të Transplantimit.
Transplantimi nuk është një aktivitet fitimprurës në Ukrainë dhe të gjitha operacionet e transplantimit të organeve janë plotësisht falas si për dhuruesin ashtu edhe për marrësin e organeve. Në vitin 2018, Ukraina filloi një program pilot për transplantet e mbështetura nga shteti, ku çdo transplant organesh mbulohet 100% nga shteti. Sipas Ligjit për organe dhe transplantime të tjera te njerëzit, është e ndaluar lidhja e kontratave për blerjen ose shitjen e organeve të njeriut, shkruan Vox Ukraine.
Ministria e Shëndetësisë njoftoi se 32 qendra mjekësore kryejnë transplantim organesh në Ukrainë. Në vitin 2022, mjekët kryen 384 operacione të transplantimit të organeve, një rritje prej 20 për qind nga ato të kryera në vitin 2021. Në gjysmën e parë të vitit 2023 janë realizuar 257 ndërhyrje të tilla.
Kushdo që dëshiron të jetë dhurues në Ukrainë duhet të paraqesë aplikimin e tij në çdo qendër transplantimi. Pas kësaj, ata duhet të bëjnë një ekzaminim të plotë mjekësor, ku mjeku do të vendosë nëse personi mund të bëhet dhurues sa është gjallë. Në rastin e dhurimit pas vdekjes, transplantimi kryhet ekskluzivisht dhe vetëm me leje me shkrim që dhuruesi e ka kryer sa ishte gjallë, ose me leje me shkrim nga të afërmit e tij.
Por ka edhe kufizime për donacionet pas vdekjes. Ndalohet veçanërisht marrja e organeve nga personat e vdekur që bëjnë pjesë në kategorinë e jetimëve, bonjakëve, personave me aftësi të kufizuara. Nuk lejohet marrja e organeve nga individë, identiteti i të cilëve nuk dihet, ose nga njerëz të ushtrisë (pjesëtarë të forcave ushtarake) që kanë pësuar si pasojë e agresionit ushtarak të Rusisë kundër Ukrainës, shkruan Vox Ukraine.
Dezinformata të ngjashme tashmë janë përpunuar nga verifikuesit e fakteve ukrainase të Disinfo.
Siç shkruajnë verifikuesit e fakteve të Stop Fake, që nga viti 2019 në Ukrainë është në fuqi legjislacioni që ndalon transplantimin e organeve të ushtarëve që vdiqën gjatë operacioneve ushtarake në rajonet Donetsk dhe Luhansk. Projektligji i ri është krijuar për të sqaruar normat e miratuara më parë dhe, ndër të tjera, shtrin ndalimin e heqjes së organeve anatomike nga ushtarët që vdiqën në krye të detyrës në të gjithë Ukrainën, ku po zhvillohen luftime. Ndalimi i heqjes së materialeve anatomike për transplantim vlen edhe për personat që shërbejnë në ushtri dhe në organet e zbatimit të ligjit, ose njësitë e tyre, njësitë ushtarake, institucionet dhe organizatat e krijuara në përputhje me ligjet e Ukrainës, të krijuara nga Komandanti Suprem – Shefi i forcave të armatosura të Ukrainës, për të siguruar respektimin e regjimit ligjor të ligjit ushtarak, mbrojtjen e interesave të shtetit dhe sigurinë e qytetarëve që vdiqën gjatë kryerjes së detyrave të tyre për shkak të lëndimeve si rezultat i luftimeve ushtarake, operacionet në Ukrainë ose në disa nga zonat e saj ku ligji ushtarak është futur në përputhje me Ligjin e Ukrainës.
Për të gjitha faktet e mësipërme, ne e vlerësojmë postimin që po shqyrtojmë si të pavërtetë.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari