Narrativat për dezinformatat më të shpeshta (pro)ruse në lidhje me luftën në Ukrainë

Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës më 24 shkurt 2022, është zhvilluar një luftë intensive propagandistike nga palët ndërluftuese, por këtu shikojmë propagandën ruse që synon botën dhe qytetarët e saj, për të justifikuar veprimet agresive të ushtrisë ruse kundër shtetit sovran të Ukrainës. Më konkretisht, po shikojmë narrativat kryesore mbi të cilat ndërtohen mesazhet dezinformuese, të cilat më së shumti gjenden në Ballkan dhe në Maqedoninë e Veriut në hapësirën e saj të komunikimit.

 

 

Shumica e këtyre narrativave që synojnë të justifikojnë agresionin rus gjenden në rrjetet sociale, më pak dhe me fjalor më të kujdesshëm mund të gjenden ndonjëherë në mediat tradicionale, por shumë më tepër në internet. Disa herë në intervista, herë të shprehura si rubrika, e herë thjesht të marra nga rrjetet sociale në Perëndim apo në Rusi, më pas të vendosura në formë video përmbajtje në hapësirën mediatike.

Ja narrativat më të zakonshme dhe kryesore të dezinformatave të cilat i kemi shqyrtuar:

 

“Operacioni special ushtarak” u shkaktua nga Ukraina

Narrativa kryesore: “Operacioni special ushtarak” duhej të vinte sepse lufta nuk filloi tani, por në vitin 2014 me grushtin e shtetit në Maidan, kur strukturat ekstremiste u mbështetën në pushtet dhe filluan luftë kundër qytetarëve të tyre.

Qëllimi i këtij narrativi është të justifikojë pushtimin rus të Ukrainës, së pari duke e quajtur atë jo një luftë apo pushtim, por “operacion ushtarak special”, që do të thotë se ai nuk synon kohëzgjatje të përhershme dhe të pakufizuar, nuk synon pushtim të përhershëm të Ukrainës, por përmes mjeteve të kufizuara ushtarake për të arrijë qëllimin e rrëzimit të “strukturave ekstremiste” që erdhën në pushtet në Ukrainë përmes grusht shtetit të organizuar në sheshin Maidan në Kiev në fillim të vitit 2014.

Grushti i shtetit në këtë narrativë duhet kuptuar si rezultat i vazhdimit të të ashtuquajturave trazira EuroMaidan, të cilat filluan pas refuzimit të qeverisë ukrainase dhe presidentit të atëhershëm Viktor Janukoviç për të nënshkruar Marrëveshjen e Asociimit me BE-në në fund të nëntorit 2013.

Pas disa javësh trazira në të cilat pati të vdekur dhe të plagosur, të cilat vetë Janukoviç i vlerësoi si grusht shteti, ai u arratis në Rusi nëpërmjet Krimesë, ndërsa marrëveshja me BE-në u nënshkrua në fund të shkurtit 2014. Në maj u organizuan zgjedhjet presidenciale në të cilat fitoi Petro Poroshenko dhe gjatë mandatit të të cilit në vitin 2014 filluan përleshjet mes milicive pro-ruse në Donbas me policinë dhe ushtrinë ukrainase. Gjatë kësaj periudhe, konkretisht në mars 2014 pasoi aneksimi rus i Krimesë, pasi më parë u mbajt një referendum i paligjshëm në gadishull dhe më 21 mars të atij viti, Rusia mori vendim për t’u bashkuar me territorin e Federatës Ruse. Pretendimi është se pas gjithë këtyre ngjarjeve Ukraina sundohet nga forca ekstremiste reaksionare që synojnë të uzurpojnë të drejtat e popullsisë ruse në Ukrainë, duke filluar nga gjuha e deri te vetëqeverisja rajonale.

Pra, narrativa është justifikim i “operacionit special ushtarak” me ekzistencën e forcave që janë antiruse në kuptimin e përgjithshëm dhe antiruse në kuptimin lokal, kundër pakicës ruse në Ukrainë dhe që i kanë rrënjët që nga viti 2014.

 

Kosova si justifikim edhe për Donbasin

Narrativa kryesore krahasuese e kësaj është krahasimi i situatës në Donbas me Kosovën dhe Serbinë: Në politikën rreth Kosovës dhe Serbinë mund të shihet dyfytyrësia e Perëndimit, sepse ekziston Rezoluta 1244 e OKB-së, por ajo është vetëm një shkronjë e vdekur në letër, sepse nuk vlen për Perëndimin dhe Kosova është e njohur nga shtetet perëndimore.

Me këtë narrativë dytësore duhet të justifikohet ajo kryesorja, pse erdhi deri te “operacioni special ushtarak” nga Rusia në Ukrainë. Përkatësisht, ishte shpërfillje e konkluzioneve nga Minsku, negociatat për paqen ndërmjet përfaqësuesve të autoriteteve ruse në Donbas dhe qeverisë ukrainase me ndërmjetësimin e Francës, Gjermanisë dhe OSBE-së. Siç në narrativë justifikohet mosrespektimi i rezolutës 1244 të OKB-së për Kosovën, gjithashtu barazohet mosrespektimi me Marrëveshjet e Minskut për Donbasin që u arritën pas vitit 2014. Por, në narrativë askund nuk përmendet se Kosova është ende shumë larg për t’u bërë vend anëtar i OKB-së, se ajo është ende e panjohur nga disa shtete anëtare të BE-së, përfshirë Spanjën dhe Greqinë, dhe se dialogu ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës është ende aktiv pavarësisht të gjitha vështirësive, duke përfshirë se në Kosovë gjërat nuk zgjidhen me armë si në Ukrainë. Dhe më e rëndësishmja, çështja e Kosovës është ende nën interesin e rregullt të OKB-së, sepse është obligim nga Rezoluta 1244 e miratuar pas luftës ndërmjet NATO-s dhe S.R.Jugosllavisë së atëhershme në vitin 1999, e cila de facto legalizoi ndërhyrjen ushtarake të NATO-s.

Në fakt, kjo narrativë me Kosovën është përdorur edhe në aneksimin e Krimesë në vitin 2014, siç mund të shihet nga analiza e AP e kryer në atë kohë në blogjet e specializuara vendase. Ndërhyrja e NATO-s në Kosovë shumë shpesh në fillim të agresionit rus kundër Ukrainës u përdor edhe si justifikim për operacionin ushtarak duke bërë pyetje retorike: Dhe çfarë po bënte NATO në Kosovë (edhe në Libi, Siri, SHBA në Irak dhe Afganistan, etj) dhe pse amerikanët munden dhe rusët jo?

 

“Demilitarizimi dhe denazifikimi” i Ukrainës

Narrativi kryesor: Rusia nuk ka nevojë për territor, qëllimi i “operacionit ushtarak special” nuk është territori por “denazifikimi” dhe “çmilitarizimi”, d.m.th. një Ukrainë neutrale ku nuk do të ketë propagandë anti-ruse dhe territori nuk do të përdoret për të frikësuar Rusinë.

Ky narrativ shkon me narrativën e parë kryesore se lufta po bëhet kundër strukturave ekstremiste të pushtetit në Ukrainë. Në fjalimin e parë të presidentit rus Vladimir Putin, fjalët “denazifikim” dhe “çmilitarizimi” u përdorën si qëllimi i “operacionit special ushtarak”. Pas depërtimit të trupave ruse në territorin ukrainas më 24 shkurt 2022, Putin iu drejtua publikut, duke theksuar se:

Pas kërkesës së popullsisë së Donjetskut dhe Luhanskut, të cilat kanë qenë viktima të gjenocidit për tetë vjet nga regjimi i Kievit, urdhërova operacion special ushtarak. Ne do të përpiqemi për çmilitarizimin dhe denazifikimin e Ukrainës dhe vënien para drejtësisë të atyre që kryen gjakderdhje të shumta kundër civilëve, përfshirë qytetarët e Federatës Ruse.

Kjo në fakt tregoi synimin e Putinit për ndryshim të pushtetit në Ukrainë, tregoi se nuk kishte “casus belli” të vërtetë për luftën dhe në një farë mënyre e krahasoi këtë luftë me përparimin e Ushtrisë së Kuqe kundër Gjermanisë së Hilterit, pas së cilës u krijua një regjim tjetër i imponuar në pjesën më të madhe të Evropës Lindore nën çizmen sovjetike. Këtu, si mbulesë e narrativit, u përdorën më së shumti simbolet e shtetit ukrainas, të cilat u krahasuan me simbolet e administratës ukrainase nën ushtrinë e Wehrmacht në Luftën e Dytë Botërore, termi “Banderistë” u përdor për shkak të politikanit radikal të djathtë i asaj kohe, Stepan Bandera, i cili edhe sot është një figurë e diskutueshme edhe për Ukrainën dhe ukrainasit, sepse për disa është hero e për të tjerë tradhtar. Në internet dhe në mediat tradicionale ruse shumë shpesh janë dhënë foto dhe video dëshmi nga ekzistimi dhe veprimi i regjimit “Azov”, i cili për disa vite me të vërtetë funksiononte si një njësi ushtarake radikale paraushtarake në Donbas, por që në 5-6 vitet e fundit u vu nën komandën e ushtrisë së rregullt të Ukrainës, si një njësi ushtarake e reformuar dhe e ligjshme. Në të njëjtën kohë, nuk përmenden askund aktivitetet e organizatave paraushtarake pro-ruse që veprojnë në Ukrainën lindore që nga viti 2014, as ekzistenca dhe roli i mercenarëve të ashtuquajtur Grupi Wagner në ato territore.

Sa i përket “çmilitarizimit” të Ukrainës, kjo vendoset si synim me arsyetimin se NATO dhe Perëndimi, me zgjerimin e saj në Lindje, planifikojnë të përfshijë në radhët e saj edhe Ukrainën, territor nga i cili do të vendoseshin raketa të NATO-s vetëm 500 km larg nga Moska, etj. Megjithatë, nuk ka asnjë provë bindëse se kjo ishte planifikuar, megjithëse Ukraina dhe Gjeorgjia janë përmendur si anëtarë të mundshëm të aleancës së NATO-s që nga viti 2009. Dhe, megjithëse udhëheqja ukrainase dhe presidenti Zelensky, pas fillimit të luftës, fillimisht gjatë përpjekjeve të para për negociata në Turqi ranë dakord për një lloj Ukrainë neutrale, ndërsa më pas pasi vazhduan operacionet ushtarake, ata kërkuan urgjentisht pranimin në NATO me procedurë të shpejtë, nga Shtetet e Bashkuara dhe nga NATO ata morën përgjigje neutrale ose shpërfillëse për një mundësi të tillë.

Kur përdoret kjo narrativë e denazifikimit dhe çmilitarizimit, përgjithësisht përdoren faktet se Rusia është një vend i madh me territorin më të madh tokësor në botë, ndërsa zonat në Ukrainë ku lufta zhvillohet dhe tani janë aneksuar janë një pjesë e vogël që nuk është territori i saj, i rëndësishëm për Rusinë, por ajo po lufton për të mbrojtur rusët në ato territore. Por ky narrativ ka shumë dobësi për të qenë bindës. Dobësia e parë është politika e Putinit, e cila mund të njihet nga luftërat dhe trazirat e mëparshme nga Transnistria (Tirnistry) në Moldavi, përmes luftës me Gjeorgjinë për Abkhazinë dhe Osetinë e Jugut që nga viti 2008, dhe së fundi, aneksimi i Krimesë, për të cilin vetë Putin flet si korrigjimi i gabimit të vendimeve të udhëheqjes komuniste të BRSS nën drejtimin e Nikita Hrushovit për t’ia ndarë Krimenë Ukrainës në vitet pesëdhjetë të shekullit të kaluar, narrativ i mbështetur nga mediat shtetërore ruse

 

Ukraina është përfaqësuese e NATO-s, ndërsa ukrainasit janë viktimë

Narrativi kryesor: Ukrainasit janë viktima. Ato përdoren nga Perëndimi (ose NATO në varësi të situatës) për të shkuar në luftë me Rusinë. Ukraina është përfaqësues i luftës së Perëndimit kundër Rusisë.

Ky narrativ është narrativ i drejtpërdrejtë rus që vjen nga Ministri i Jashtëm Sergei Lavrov që nga prilli 2022. Kur në fund të prillit të këtij viti, ministrat e mbrojtjes të vendeve perëndimore u mblodhën në Berlin për të diskutuar ndihmën e koordinuar ushtarake për Ukrainën, Lavrov deklaroi:

NATO në thelb është e përfshirë në luftë me Rusinë përmes një “përfaqësuesi” dhe po e armatos atë (Ukrainë-n.z.). Por lufta do të thotë luftë.

Që atëherë, nuk ndalon përsëritja e përdorimit të ukrainasve dhe Ukrainës si mjet për luftën e NATO-s kundër Rusisë, duke marrë fjali dramatike dhe shqetësuese të tilla si ukrainasit që janë mish topi i NATO-s, narrativ që e përhapin mediat kryesore dhe alternative ruse si Soloviev Show, por origjina e të cilit mund të vijë si në këtë rast konkret nga Kina – përmes tabloidit global më të famshëm kinez “Global Times”. Dallimi është se në Global Times ai narrativ është i paketuar në analiza dhe opinione, ndërsa nga agjentët e propagandës përdoret në formën e papërpunuar të një fjalori të vetëm si e vërtetë absolute.

Dhe e vërteta e narrativit është larg nga e tillë. Sepse në këtë narrativ nuk do të jetë e mundur të lexohet se Rusia është ajo që hyri në mënyrë arbitrare në territorin e Ukrainës dhe filloi të bombardojë pothuajse të gjithë territorin e saj dhe se Ukraina, sipas ligjit ndërkombëtar, ka të drejtën e vetëmbrojtjes, duke përdorur të gjitha lidhjet me vendet mike në botë, duke përfshirë të drejtën për të blerë armë për ushtarët e tyre, qofshin ato të dhuruara apo të blera.

Një nga narrativat dytësore, por ende të paraqitura në të njëjtën kohë dhe si narrativat kryesore që përputhen me dy të mëparshmet, është armatosja e Ukrainës me armë biologjike nën stafetën e SHBA-ve, d.m.th. Pentagonit.

 

Armët biologjike në Ukrainë nën kapelën e Pentagonit

Narrativa kryesore: Perëndimi (NATO) stërviti dhe trajnoi ukrainasit me vite dhe i përgatiti ata për luftë. Perëndimi zhvilloi atje një rrjet laboratorësh për armë biologjike për t’u përdorur kundër rusëve në paqe dhe në luftë.

Ky narrativ u ngrit nga Moska zyrtare në Kombet e Bashkuara që në mars 2022, duke iniciuar diskutim në Këshillin e Sigurimit, ku paraqiti prova për pretendimet e saj. Por këto pretendime të Përfaqësuesit të Përhershëm rus në OKB, Vasiliy Nebenznya, fillimisht u kundërshtuan nga përfaqësuesi i lartë i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së për çarmatimin, Izumi Nakamitsu, i cili tha se nuk kanë dijeni për ekzistencën e armëve të tilla, por edhe se ka kanale të rregullta përmes të cilave qeveritë e vendeve mund të shprehin shqetësimet e tyre dhe të adresojnë pretendime të tilla. Rusia nuk arriti ta vërtetonte këtë pretendim dhe këtë e konfirmuan shërbimet e verifikimit të fakteve të disa mediave me reputacion perëndimor. (shih këtu dhe këtu, këtu dhe këtu), ashtu siç edhe konstatoi “Vërtetmatësi” në një sërë tekstesh.

Një nga narrativat e ngjashme, jo ushtarake, por ekonomike, është gjoja interesi i biznesit të kompanive të mëdha amerikane, të cilat blenë një pjesë të madhe të tokës më pjellore në Ukrainë.

Narrativa kryesore: Disa kompani të mëdha amerikane si Monsanto, pas tre fondeve të mëdha amerikane kanë blerë 170 mijë kilometra katrorë nga toka më pjellore e Ukrainës dhe kjo është një nga arsyet kryesore pse ka luftë në Ukrainë. Luftë për burime.

Ky narrativ dhe dezinformatë klasike filloi në korrik të këtij viti. Më 27 korrik, lajmi për shitjen e tokës ukrainase te kompanitë amerikane u shfaq në shumë media të huaja pro-ruse, duke përfshirë: Gazeta.ru, NewsFront, Vesti.ru, Argumenti Nedeli, Televizioni Kombëtar etj. Në fund rezultoi se i gjithë lajmi ishte “plumb dezinformimi”, historinë e të cilit mund ta lexoni edhe në Vërtetmatës.

Evropa – viktima më e madhe kolaterale për shkak të SHBA-së 

Narrativa kryesore: Evropa do të jetë viktima më e madhe kolaterale e luftës. Arsyeja është se ajo nuk është sovrane dhe vendimet në emër të saj merren nga Shtetet e Bashkuara. Theksohet se arsyet në fakt janë të shumëanshme, por kryesorja është se në Evropë nuk ka elita të forta politike. Në Gjermani, politikën kryesore e udhëheqin të Gjelbrit, një parti pas së cilës fshihen politikanë agresivë dhe ultraradikalë dhe që në vend që të luftojnë për karburantet ekologjike, janë liderët në ndalimin e plotë të importit të gazit rus. Në Francë Emmanuel Macron prej kohësh është pa ndikimin që kishin ish-presidentët francezë etj., etj.

Kështu shkon afërsisht ky narrativë (pro)rus, i cili parashikon se si rezultat i kësaj situate do të ketë një përplasje mes elitave politike në Evropë dhe qytetarëve të tyre dhe përfundon me faktin se vendet evropiane do të jenë dëmi më i madh kolateral.

Ky lloj narrative mund të gjendet edhe në Ballkan përmes vlerësimeve të analistëve vendas të transmetuara nga Sputnik, por në fakt ka nisur që nga fillimi i luftës, sepse analistë të tjerë më seriozë kanë diskutuar për këtë çështje. Baza e narrativës, ndonëse (pro-)ruse, mund të gjendet në muajt e parë të luftës dhe u shpërnda gjithashtu nga mediat në Perëndim, për të cilin flet ky kontroll shtypi nga muaji maj i Al Jazeera. Narrativa është përforcuar tani në tetor me trazirat e fundit sociale në Francë.

Synimi i këtij narrativi është Evropa, dmth. mbi të gjitha, shtetet anëtare të BE-së, të ndahen nga pozicionet unike me SHBA-të dhe me politikën e NATO-s për luftën në Ukrainë, për të dobësuar presionin ndaj Rusisë për të hequr dorë nga pushtimi në Ukrainë dhe për të qenë në gjendje të realizojë më lehtë synimet e saj gjeostrategjike.

Por pavarësisht debateve në vendet anëtare të BE-së dhe në Ballkan, fakti është se fillimi i agresionit rus në Ukrainë bashkoi jo vetëm politikat shtetërore të vendeve evropiane, por edhe qytetarët në ditët e para pas agresionit. Protesta masive u mbajtën në të gjithë Evropën, një sërë sanksionesh u vendosën gradualisht kundër Rusisë, ndërsa pasojat për shkak të problemeve energjetike, reduktimi i furnizimit me gaz dhe naftë ruse u trajtuan veçmas, me disa përjashtime kur bëhet fjalë për disa çështje të kufizimit të çmimit të naftës, importet e gazit ose uraniumit për termocentralet bërthamore ruse në disa vende evropiane që janë ende në punë. Sqarimi i dëmshmërisë së kësaj narrative pro-ruse ndoshta përshkruhet më së miri nga Slavoj Zhizhek në shkrimin e tij për The Guardian, ku ai vlerëson se pacifizmi i Evropës do të ishte përgjigja më e gabuar ndaj pushtimit rus të Ukrainës.

 

Jo NATO, por SCO është aleanca më e fortë ushtarake

Narrativa kryesore: NATO nuk është aleanca më e fortë ushtarake, por është OSHB – Organizata Shangait për Bashkëpunim – Rusia, Kina, India, Irani, Pakistani dhe Koreja e Veriut me ushtrinë më të fortë në botë – 3 milionë ushtarë të rregullt, etj.

Ky narrativ rrjedh nga madhësia e vendeve që janë anëtarë të plotë të Organizatës së Shangait për Bashkëpunim (OSHB), e themeluar në vitet 1990 dhe e forcuar në vitin 2001 me hyrjen e Uzbekistanit, pas së cilës në 2002 u nënshkrua Deklarata e Organizatës së Shangait për Bashkëpunim.

Narrativa është në përputhje me narrativën se ajo që po ndodh tani në Ukrainë është në fakt një ndryshim në gjeopolitikën në botë, se ajo po kalon nga unipolare dhe bipolare në multipolare, sepse baza e kësaj narrative është brenda kornizës së Grupit të Shangait ( SHG) për bashkëpunim në vitet nëntëdhjetë, kur në vitin 1997 u nënshkrua deklaratë e tillë për multipolaritetin e botës nga ish-presidenti rus Boris Elcin dhe ish-udhëheqësi kinez Jiang Zemin.

Organizata e Shangait për Bashkëpunim sot është një grup prej 9 vendeve anëtare, katër vendevr vëzhguese dhe një sërë vendesh që mbajnë dialog, ndërsa miti për fuqinë më të madhe ushtarake vjen nga një koleksion i thjeshtë i potencialeve ushtarake, kryesisht të Rusisë, Kinës, Indisë dhe Pakistanit – të gjitha edhe forca bërthamore. Në samitin e fundit të Organizatës së Shangait të mbajtur në shtator në Samarkand, Uzbekistan, morën pjesë edhe Turqia edhe Irani (Irani fitoi statusin zyrtar të shtetit anëtar), por uniteti nuk është aspak afër asaj që favorizojnë narrativat pro-ruse. Në takimin e samitit mes presidentit kinez Xi Jinping dhe Vladimir Putin, vetë Putin tha se Kina ka shprehur shqetësime dhe pyetje për luftën e Rusisë në Ukrainë, edhe pse miqësia dhe bashkëpunimi i ngushtë mes dy vendeve mbetet. Dilema mbetet ende me çdo votim të një propozimi lidhur me luftën në Ukrainë për cilindo nga organet brenda sistemit të OKB-së, ku mund të vërehen edhe dallimet në votim ndërmjet shteteve anëtare të OSHB-së, më së shpeshti me abstenime për dallim nga këndvështrimi i Rusisë dhe Bjellorusisë të cilat gjithmonë votojnë në mënyrë identike.

Megjithatë, Organizata e Shangait është një aleancë e fuqishme e vendeve që mbulojnë hapësirën euroaziatike dhe që kanë një popullsi të madhe dhe së bashku përfaqësojnë një fuqi të rëndësishme ekonomike në botë, por ato janë larg nga trajtimi si një aleancë ushtarake, diçka e ngjashme me NATO-n. ose, forcë që mund të mendohet se do të kryente së bashku operacione ushtarake kundër NATO-s.

Përfshirja e Koresë së Veriut në këtë narrativë pro-ruse është e rreme, pasi ky vend nuk ka lidhje zyrtare me Organizatën e Shangait, megjithëse është fakt që lidhjet ushtarake të Koresë së Veriut me Kinën dhe veçanërisht me Rusinë po forcohen, po ashtu si me Iranin, për momentin.

Në lidhje me këtë narrativ për Organizatën e Shangait, narrative të tjera të ngjashme mund të gjenden në hapësirën e internetit, siç është ky në vijim:

Narrativa kryesore: Turqia është aleat më i madh i Putinit sesa i NATO-s. Këtu është edhe Irani dhe takimi veror në Teheran ishte pikërisht për këtë qëllim, për të forcuar aleancën mes këtyre tre vendeve. Është bërë me iniciativën e Rusisë vite më parë, ndërkohë që ishte e vetëdijshme se një ditë do të duhej të bënte lëshime edhe ndaj Turqisë. Por këto dy vende, Turqia dhe Irani i dëbuan amerikanët nga Lindja e Mesme. Rusia ishte e vetëdijshme se NATO-ja po i kthente ish-miqtë e Rusisë në armiq, kështu që edhe Rusia ndoqi atë rrugë.

Ky narrativ mbështetet në dy fakte – i pari për rolin e Turqisë dhe Iranit në Organizatën e Shangait, dhe i dyti për pjesëmarrjen ushtarake, veçanërisht të Iranit në muajt e fundit me dërgimin e dronëve të tij, ndërsa tani edhe raketa tokësore për Rusinë. Rusia, me ndihmën e dronëve të lirë dhe efikasë iranianë, arriti të shkaktojë dëme të konsiderueshme ushtarake dhe civile në Ukrainë në ditët e fundit. Dhe kjo është e padiskutueshme, edhe pse tani për tani është e vështirë të imagjinohet që Irani të nisë luftë kundër NATO-s ose një prej vendeve anëtare të saj, në mënyrë që të zgjerojë forcat e NATO-s, të cilat, megjithatë, tani janë të përqendruara në tokën evropiane. Nga ana tjetër, roli i Turqisë është i veçantë dhe ajo mbetet një vend anëtar i NATO-s, dhe pozita dhe interesat e veçanta të Turqisë mund të shihen nga fjalimi i presidentit Recep Tayyip Erdogan në samitin në Samarkand, të transmetuar nga Agjencia Anadolu.

Ky pozicion është shumë specifik dhe do të kërkonte shumë më tepër hapësirë ​​për ta shpjeguar më saktë, por sidoqoftë, roli i saj në NATO si një aleat i fortë është i padiskutueshëm, madje edhe marrëdhëniet e saj specifike me Rusinë janë në favor të gjetjes së një përfundimi më të shpejtë të luftës në Ukrainë, sepse raundi i parë i negociatave të paqes midis Moskës dhe Kievit u zhvillua në tokën turke si palë besimi, si dhe marrëveshjet që zhbllokuan portet ukrainase të Detit të Zi për eksportin e grurit ukrainas.

Ushtria ruse është e pathyeshme, deri tani ka qenë vetëm duke bërë nxemje

Narrativa kryesore: Rusia deri më tani ka përdorur maksimumi 190,000 ushtarë në këtë operacion special ushtarak, që nuk është as 20 për qind e ushtrisë së rregullt ruse. Ky është treguesi më i mirë se asgjë serioze nuk ka nisur në Ukrainë dhe se Rusia deri më tani është vetëm duke u “nxehur”. Nga ana tjetër, Ukraina ka mobilizuar të gjitha burimet e saj nga 18-60 vjet. Shumica e ushtrisë së tyre të rregullt tashmë është shkatërruar.

Ky narrativ është në fakt një glorifikim i fuqisë ushtarake ruse, i pathyeshmërisë së Forcave të Armatosura të Federatës Ruse (Ushtrisë Ruse) dhe se ajo që ka ndodhur deri tani në fushën ushtarake në Ukrainë është thjesht “nxemje”. Baza e një retorike të tillë dezinformative mund të gjendet në disa vende, por ajo lidhet më drejtpërdrejt me fjalimin e Putinit në Parlament më 7 korrik 2022.

Por, fakt është se ushtrisë ruse nuk po i ecën shumë mirë në Ukrainë që në fillim, kur ndaloi pa sukses dhjetë kilometra larg Kievit, u përball me rezistencë të madhe dhe pas disa javësh iu desh të tërhiqte trupat që përparonin nga veriu i Bjellorusisë, me justifikimin se qëllimi është çlirimi i Donetskut dhe Luhanskut. Tashmë në fillim të prillit filluan të bëheshin raportime për ndalimin e avancimit drejt Kievit dhe për Planin B rus, kurse justifikimi doli nga goja e Sergej Lavrov vetëm në fund të marsit, kur deklaroi se i vetmi prioritet ishte çlirimi i Donbasit.

Në fund të gushtit, derisa të gjitha mediat raportuan se ushtria ukrainase po përgatitej dhe nisi një kundërofensivë në jug për të përshkuar frontin rreth Khersonit, një sulm i befasishëm u krye në drejtim të Kharkiv, pas së cilës në mes të shtatorit u çliruan zona të mëdha në atë rajon.

Në fund të shtatorit tashmë ka filluar të paralajmërohet aneksimi përmes referendumeve të përfunduara pesë-ditore në katër rajone të Ukrainës ku jeton minoriteti rus, Putin njoftoi zyrtarisht aneksimin në fillim të tetorit, por përparimi në fushën ushtarake është ende në anën e Ukrainës në valën e ofensivës nga fundi i gushtit. Kjo, nga ana tjetër, dhe emërimi i komandantit të ri të përgjithshëm të forcave ruse në Ukrainë, gjeneral Sergey Suvorykin, çoi në një ndryshim në taktikat ruse, me fillimin e sulmeve masive ajrore-raketore mbi energjinë dhe objektet e tjera të infrastrukturës, në të cilin përdoren edhe dronët iranianë.

Rasti ishte sabotimi i urës së Kerçit më 9 tetor, që lidh Rusinë me Krimenë dhe u ndërtua pas aneksimit në 2014, pas së cilës, pas çka në datën 10, filloi përshkallëzimi me bombardimet e qyteteve të Ukrainës, që vazhdon edhe sot e kësaj dite dhe që çoi në shkatërrimin e 30 për qind të kapaciteteve energjetike të Ukrainës. Mobilizimi rus nga shtatori, njohja e fundit nga gjenerali Suvorykin se gjërat pranë Khersonit janë të tensionuara, shpallja e një zone ushtarake në territoret e sapo aneksuara, flasin për përshkallëzimin e luftës, por aspak për epërsinë ushtarake të Rusisë në kuptimin që ajo është e pathyeshme dhe se çështja e arritjes së qëllimeve të “operacionit special ushtarak” nuk mund të vihet në dyshim.

* * *

Këto janë sipas përzgjedhjes së Vërtetmatësit, narrativat kryesore të dezinformatave ruse dhe pro-ruse që duhet të shërbejnë për të arritur qëllimet gjeostrategjike të Rusisë dhe për të fituar luftën në Ukrainë që filloi me agresionin e Rusisë më 24 shkurt 2022.

 

Ekipi i Vërtetmatësit

 

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari