Manipulimi i pamjeve të mobilizimit të detyruar në Ukrainë

Një video në Facebook tregon një përleshje, gjoja mes qytetarëve të Ukrainës dhe shërbimit të saj të rekrutimit, i cili kryen mobilizimin e tyre të detyruar dhe skena përshkruhet si një përleshje “kundër regjimit të Zelenskit”, megjithëse kjo nuk mbështetet nga një burim dhe ne nuk e dijmë saktësisht se çfarë po ndodh në klip. Personi që e ka postuar habitet pse nuk ka klipe të tilla nga Rusia, duke krijuar përshtypjen se atje nuk ka mobilizim të detyruar. Por në Rusi vetëm ai që e tregon mund të përfundojë në burg për “fake news për forcat e armatosura” ose për “diskreditim” të tyre sipas nenit 207.3 dhe 280.3 të Kodit Penal, në bazë të të cilave politikani Ilya Yashin mori 8.6 vjet burg për një transmetim në YouTube në të cilin ai kritikoi agresionin kundër Ukrainës. Njerëz të tillë madje mund të vriten si kolegu i tij Boris Nemtsov apo gazetarja Anna Politkovskaya.

 

Në një postim në rrjetin social Facebook është futur një klip i përshkruar me këto fjalë:

Pse ka kaq shumë video të mobilizimit të detyruar nga Ukraina, por nuk mbaj mend të kem parë ndonjëherë një nga Rusia? Hmm?

Klipi tregon një përleshje, gjoja mes qytetarëve të Ukrainës dhe shërbimit të saj të rekrutimit, i cili kryen mobilizimin e tyre të detyruar, dhe autori i postimit pyet veten pse nuk ka klip të tillë nga Rusia, duke krijuar kështu një përshtypje të rreme se nuk ka mobilizim të detyruar atje. Por edhe në Rusi ekziston një shembull i thjeshtë i kësaj dhe klipi i mëposhtëm është dëshmi.

 Mobilizim i detyruar në dyqanin Mitinsky Radiopazar, Moskë, 14.10.2022.

Padyshim që ka klipe të tilla nga Rusia, por ato janë të rralla, sepse kushdo që i publikon rrezikon të dënohet me burg për “përhapjen e lajmeve të rreme për forcat e armatosura” ose për “diskreditimin” e tyre sipas nenit 207.3 dhe 280.3 të Kodit Penal. Mbi këtë bazë, politikani Ilya Yashin u dënua (8.6 vjet burg), sepse në transmetimin e tij në YouTube ai kritikoi agresionin ndaj Ukrainës, madje njerëz si ai mund të vriten, si kolegu i tij Boris Nemtsov apo gazetarja Anna Politkovskaya.

Duhet të merret parasysh gjithashtu se presidenti rus Vladimir Putin ka punësuar shumë mercenarë, si paraushtarakët e Wagnerit ose të burgosur me premtime për amnisti, kështu që kjo mund të shpjegojë edhe pse nuk ka aq shumë video të mobilizimit të detyruar nga Rusia.

Por në Rusi kjo ekziston. Andrey Lebedev (23) nga Chelyabinsk u mor nga leksionet në Universitetin Shtetëror të Moskës, megjithëse studentët dhe të sëmurët nuk mobilizohen, dhe Lebedev i përket të dy grupeve. Ivan Serdyukov (21) dhe Vladislav Kuznetsov (22) nga Volgograd po punonin në Moskë dhe u morën nga akomodimi i ofruar nga kompania. Daniil Panov (25) nga Moska u rekrutua në rrugën e tij për në punë dhe tatari i Krimesë Mamut Useinov (26), i cili u bë i famshëm si finalist në një shfaqje talentesh, u rekrutua nga lutja në një xhami. Rekrutuesit “gjuajnë” në metro, kompani, kafene, etj.

Edhe mbështetësit ankohen për këto teprime të qeverisë, por u falen, sepse, nuk janë as kundër asaj, as kundër luftës, por vetëm kërkojnë që mobilizimi të bëhet siç duhet, të mos ngatërrohen kategoritë e përjashtuara etj.

Publikimi që po shqyrtojmë krijon përshtypjen se mobilizimi në Ukrainë është i papëlqyeshëm dhe në Rusi është anasjelltas, por rreth një milion rusë u larguan nga vendi i tyre pikërisht për shkak të mobilizimit, dhe Ministria e Punëve të Brendshme ruse regjistroi 220 sulme (kryesisht me kokteje molotov) në qendrat e rekrutimit në të gjithë Rusinë.

Për klipin e futur në postim, autori i tij thotë edhe këtë:

Populli në Ukrainë po lufton me duar të zhveshura, kundër regjimit të Zelenskit, për të mos dërguar rekrutë ushtarakë.

Kjo nuk mbështetet nga një burim edhe nëse është një luftë e vërtetë mes qytetarëve dhe rekrutuesve, nuk ka asnjë provë se ishte një rebelim kundër Zelenskit dhe ndoshta nxitja për mbijetesë të të mobilizuarve pa asnjë sfond politik, por kjo është vetëm një supozim.

Ajo që dimë me siguri është sa vijon. Ukraina pranon se ka konflikte në shërbimin e saj të rekrutimit dhe Presidenti Zelenski i ka dënuar dhe ata janë duke u hetuar dhe arrestuar (shembuj më domethënës: këtu dhe këtu). Këto teprime çojnë gjithashtu në zënka, por dezinformatorët rusë e ekzagjerojnë atë dhe madje regjistrojnë video të rreme me tema të tilla në territoret e pushtuara të Ukrainës për ta bërë atë të duket më autentike. Disa pretendojnë se klipi që po rishikojmë tani është i vërtetë dhe se është incizuar në fshatin Usivka në rajonin e Kievit të Ukrainës, por faktet më sipër na bëjnë skeptikë për këtë.

Megjithatë, Ukraina pranon se nuk është ideale (dhe një vend që është masakruar dhe shkatërruar për 10 vjet nuk mund të jetë ideal), por është ende demokratike dhe flet hapur për problemet edhe pse ligji ushtarak që shpallet atje, nënkupton kufizime të caktuara të lirive. Ukraina është viktimë e agresionit, ndaj si çdo vend, duhet të mbrohet dhe fakti që qytetarët shprehin pakënaqësi me mënyrën se si kryhet mobilizimi, nuk do të thotë se ata nuk janë në favor të mbrojtjes së vendit të tyre.

Rusia, nga ana tjetër, nuk ka shpallur luftë apo gjendje ushtarake, por sigurisht që kufizon të drejtat e qytetarëve dhe nuk ka asnjë justifikim për mobilizimin e saj, i cili është thjesht për një luftë agresive dhe bërja e një lufte të tillë është e ndaluar edhe nga ligjet ruse (Neni 353). Pra, jo Zelenski, por Putin është kampion i arbitraritetit, por në Rusi nuk lejohet të flitet për të. Dhe Rusia po mobilizon me forcë njerëzit nga territoret e pushtuara, që është një krim lufte.

Publikimi që kemi shqyrtuar i zbeh këto fakte, kështu që publiku nuk merr një pamje të plotë të ngjarjes. Prandaj gjykojmë se postimit i mungon konteksti.

 

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari