Intensifikimi i përplasjeve ideologjike të përforcuara nga vërshimi i dezinformatave
“Luftërat kulturore”, pra përplasja ideologjike mes të majtës dhe të djathtës, është bërë një temë dominuese në diskursin politik në Shtetet e Bashkuara. Të dyja palët përpiqen të paraqesin të vërtetën e tyre dhe pikëpamjen e tyre për botën si të vetmen korrekte, ndërsa “ata, të tjerët” janë forca e keqe që dëshiron të shkatërrojë njerëzimin. Përplasje të tilla ideologjike të importuara me gjithë padurimin ndaj kundërshtarit kanë mbërritur edhe te ne
Shkruan: Naum Lokoski
Me kalimin e kohës, kjo retorikë e nxehtë nga rrjetet sociale dhe kampuset universitare amerikane ka gjetur vendin e saj në politikën kryesore, veçanërisht me hyrjen në politikë të Presidentit të mëparshëm të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump. Në përpjekje për të tërhequr një grup të ri votuesish që më parë ishin në periferi, Trump filloi të përdorte retorikë përçarëse në fjalimet e tij, e cila vetëm sa e intensifikoi procesin e përhapjes së teorive konspirative nga grupet ekstreme në masat e gjera. Grupi i krahut të djathtë Q-Anon, që nga viti 2017, ka përdorur dezinformata dhe trillime për të portretizuar një lloj komploti kundër Trump nga një grup satanistësh, kanibalësh të cilët janë të përfshirë në trafikimin e fëmijëve. Të tillë “satanistë” dhe “kanibalë”, “pedofilë” etj, ishin shpesh politikanë të lartë nga kundërshtarë politikë nga radhët demokratike apo biznesmenë të fuqishëm amerikanë të njohur në mbarë botën.
Me këtë retorikë, “luftërat ndërkulturore” nga një betejë ideologjike mes të majtës dhe të djathtës, të djathtët ekstremë i kthyen në një ofensivë dezinformuese në të cilën e vërteta filloi të vuante. Interneti dhe rrjetet sociale ndihmuan që narrativa të tilla të largoheshin nga Shtetet e Bashkuara shumë shpejt, dhe dezinformatat dhe teoritë e konspiracionit të drejtuara kundër politikave të vendeve liberale perëndimore u përhapën në shumë vende, përfshirë Maqedoninë e Veriut. “Ushtarët” e djathtë në këtë “luftë ndërkulturore” sulmojnë rregullisht të drejtat e abortit, të drejtat e komunitetit LGBTI+, përhapin dezinformata kundër Bill Gates, Klaus Schwab, Forumit Ekonomik Botëror dhe liderëve perëndimorë, kundër përfitimeve të teknologjisë 5G në telekomunikacion. Por, sigurisht që dëmin më të madh e bënë gjatë pandemisë COVID-19, kur ishin edhe kundërshtarët më të zëshëm kundër mbajtjes së maskave dhe vaksinave, duke shkaktuar indirekt vdekjen e mijëra njerëzve. E përbashkëta e të gjithë personazheve të tillë, autorëve dhe përhapësve të dezinformatave dhe teorive konspirative është se ata gjithmonë ofrojnë liderë autoritarë, të cilët sipas tyre luftojnë për disa vlera tradicionale, si alternativë ndaj vlerave liberale perëndimore.
Specifikat e “luftës ndërkulturore”
Narrativa të tilla pothuajse koordinohen në Maqedoni nga një grup përdoruesish të rrjeteve sociale, të cilët përgjithësisht përkthejnë dhe përsërisin të njëjtat dezinformata dhe teori konspirative, duke sulmuar vlerat liberale, në përpjekje për të mbrojtur disi vlerat tradicionale dhe fëmijët.
Ndër narrativat më të përbashkëta janë ato të abortit dhe teorive konspirative se vaksinat e COVID-19 shkaktuan abort ose se qelizat fetale të abortuara gjenden në ushqimet dhe pijet e disa prej markave më të mëdha perëndimore.
Kritika kundër abortit është në drejtim të mbrojtjes së vlerave tradicionale familjare dhe sipas konspiracionit se “elita botërore kërkon shpopullimin e vendit”. Shpesh këto rrëfime flirtojnë me politikën (aborti sundon nga koha e N. Gruevskit), dhe në një kontekst të ngjashëm përfshihet ose përfshihet feja, d.m.th. bashkësitë fetare (KOM-OA dhe IVZ). Narrativat kundër abortit në Maqedoni janë përsëritur në dhjetë vitet e fundit, të drejtat e fituara dhe indikacionet mjekësore për abortin janë shtrembëruar dhe barazohet me “të drejtën e vdekjes” ose vrasjen. Furnizuesit e njohur të teorive të tilla konspirative, duke u përpjekur të krijojnë panik dhe një front kundër abortit, e kanë lidhur këtë proces mjekësor me vaksinat e COVID-19. Përveç pretendimeve të rreme se vaksinat përmbanin alumin dhe merkur, teoricienët e konspiracionit shkuan aq larg sa thanë se vaksinat përmbanin inde nga fetuset meshkuj të abortuar. Teoricienët e konspiracionit kanë shpërndarë video dhe përmbajtje të krijuara nga qarqet e krahut të djathtë në SHBA duke pretenduar se qelizat e veshkave nga fetuset e abortuara përdoren në produktet e Pepsi, Kraft, Nestle dhe Campbells.
“Vërtetmatës” ka shkruar disa herë deri më tani se vaksinat kundër Covid-19 nuk përmbajnë fetuse të abortuara, as veshka majmuni apo embrione pule. Si dhe për faktin që vaksinat kundër Covid-19 nuk ndryshojnë ADN-në tuaj.
Rezistenca ndaj edukimit seksual është rezultat i teorive konspirative
Në të njëjtin drejtim janë edhe sulmet gjithnjë e më të shpeshta kundër Edukimit Gjithëpërfshirës Seksual dhe pretendimet se ai promovon pedofilinë. Anëtarët e “Q-Anon” u përpoqën të paraqesin ekzistencën e një lloj rrjeti të thellë shtetëror dhe pedofil që kryen trafik ndërkombëtar të fëmijëve. Sipas Q-Anon, i cili ka si mbështetës ashtu edhe “ushtarë” në vend, ish-presidenti Trump është shpëtimtari i fëmijëve, i cili ndaloi këtë lloj trafikimi. Pasi skandali Pizzagate i vitit 2016 u qetësua dhe çështja e manjatit të akuzuar financiar amerikan Jeffrey Epstein përfundoi kur ai kreu vetëvrasje në qelinë e tij të burgut në Nju Jork, Q-Anon mori përsipër narrativën e lidhjes së elitës politike liberale të Amerikës, Hollivudit dhe biznesit me pedofilinë dhe satanizmin dhe Trump paraqitet si shpëtimtari i madh i fëmijëve nga kthetrat e së keqes.
Teoricienët e tillë të konspiracionit në Maqedoni vënë shenjën e barazisë ndërmjet pedofilisë dhe edukimit seksual gjithëpërfshirës, gjë që është e pavërtetë, shpifëse dhe pjesë e propagandës afatgjatë që qarqe të caktuara, kundërshtarë të edukimit seksual, e promovojnë me muaj të tërë. Qëndrime të tilla plotësohen nga keqinformimi se akademikët në Amerikë besonin se pedofilia ishte një orientim seksual dhe duhej pranuar si e tillë nga shoqëria, si dhe se në vend programi për edukimin gjithëpërfshirës seksual promovonte “pedofilinë pilot”.
Pretendime të tilla janë mohuar nga HERA, por edhe nga dokumentet zyrtare, siç është programi pilot për edukimin seksual. Pedofilia përmendet shpesh edhe në kontekstin e të drejtave LGBTI+, të cilat teoricienë të tillë përpiqen t’i paraqesin njerëzit LGBTI+ si “apostate” nga normalja, d.m.th. “të sëmurë”, një shpikje perëndimore dhe si një përpjekje për t’i vënë ato në kontekstin e ndonjë axhende që shkatërron vlerat e tyre.
Kjo lloj narrative përdoret shpesh nga liderë dhe figura politike autoritare në Evropë dhe SHBA, dhe me retorikë nxitëse tentojnë të fitojnë vota dhe shpesh pasqyrohet tek ne duke përhapur dezinformata.
Përkundër gjithë këtyre shembujve debatesh, që pasqyrohen në shoqërinë tonë dhe në diskursin shoqëror, megjithatë, më të spikaturit janë ato me sulme të drejtpërdrejta ndaj personaliteteve dhe politikanëve nga bota perëndimore, të cilët janë liderë të vlerave perëndimore liberale.
Biden – tradhtar!
Një prej tyre është presidenti amerikan Joe Biden. Pasi Biden erdhi në pushtet, mbështetësit e Trump nisën një fushatë dezinformimi kundër tij, duke u përpjekur ta portretizonin atë si një tradhtar dhe të papërshtatshëm për të shërbyer si president. Videot dhe deklaratat të modifikuara dhe të redaktuara shpërndahen mjaft shpesh për ta paraqitur Bidenin si të keqen dhe kundërshtarin e vlerave tradicionale siç e kanë imagjinuar. Keqinformimi shkon aq larg sa që madje është shpërndarë se Biden u vra dhe u zëvendësua nga një aktor apo klon. Janë pikërisht sulmet ndaj Bidenit si lider i SHBA-ve, të cilët konsiderohen si lider i perëndimit liberal, që synojnë të shkatërrojnë vlerat liberale dhe të tentojnë t’i ofrojnë një alternativë autoritare Perëndimit demokratik. Manipulimet që kanë të bëjnë me Biden-in dhe SHBA-në shpesh përshtaten me “tregun e brendshëm” dhe krijohen dezinformata të natyrës lokale apo rajonale.
Të ashtuquajturat “Luftërat ndërkulturore” të së djathtës në vend kopjohen dhe importohen tërësisht nga jashtë, por me një qëllim identik, për të sulmuar vlerat liberale dhe për të kthyer opinionin publik kundër Perëndimit. Thirrja për respektimin e disa vlerave tradicionale familjare shoqërohet shpesh me promovimin e liderëve autoritarë si Putin, Trump, Erdogan, Orban…
Autoritarizmi dhe “Ndjenja Kombëtare Maqedonase”
Glorifikimi i këtyre liderëve, e veçanërisht i presidentit rus, Vladimir Putin, shpesh shkon në drejtim të ndërtimit të marrëdhënieve të ngushta ndërmjet Maqedonisë dhe Rusisë, me qëllim të mbrojtjes dhe promovimit të ndjenjës kombëtare maqedonase. Narrativa të tilla pasurohen nga keqinformimi se qytetërimi perëndimor dhe tregu liberal po çojnë në vdekjen dhe shkatërrimin e “popullsisë autoktone evropiane”, ndërsa Rusia paraqitet si “bastioni i fundit i vlerave tradicionale” në Evropë.
Ajo që mund të merret si konstante në gjithë këtë “luftë ndërkulturore” të bazuar në dezinformata, lajme të rreme dhe teori konspirative, është se shumë shpesh Rusia ndërhyn në anën e tradicionalistëve dhe mbështet të djathtët radikalë në vendet perëndimore. Transmetuesit rusë të financuar nga shteti si RT dhe Sputnik kanë transmetuar prej kohësh në vendet liberale perëndimore dhe propaganda e tyre që synon minimin e besimit në sistemet perëndimore shpesh është ndarë nga grupet e krahut të djathtë. Franca ekspozoi kohët e fundit një fushatë të gjerë ruse që synonte minimin e mbështetjes perëndimore për Ukrainën, raportoi agjencia shtetërore franceze Viginum, e cila synon të luftojë ndërhyrjet dixhitale të huaja. Lufta në Ukrainë ka intensifikuar ndjeshëm dezinformatat dhe lajmet e rreme që po përhapen në Perëndim dhe veçanërisht në Ballkan, e që burojnë nga “kuzhinat ruse”.
Rreziku që “margjinalët” të bëhen “mainstream” nuk është i vogël
Importimi i “luftërave ndërkulturore” të tilla në Maqedoninë e Veriut, i ndjekur nga një sërë dezinformimesh, lajmesh të rreme dhe manipulimesh, paraqet rrezik për demokracinë dhe e thellon më tej hendekun social. Tani për tani, debate të tilla mbeten në margjina pikërisht sepse nuk burojnë nga problemet e shoqërisë, por importohen për interesa të të tjerëve. Por fakti që vitin e ardhshëm ka zgjedhje presidenciale dhe parlamentare në vend, fakti që ato lulëzojnë më së shumti në rrjetet sociale, si dhe fakti që një pjesë e madhe e popullatës së re informohet për ngjarjet politike nga rrjetet sociale, rrit rrezikun që “margjinalët” të bëhen një moment i rëndësishëm në fushatën zgjedhore. Mund të çojë në polarizim dhe ndarje të mëtejshme të shoqërisë, një luftë mes partive dhe jo konkurrencë politike.
Sepse në luftën për vota, kur dominon retorika ekstreme si në të majtë, ashtu edhe në të djathtë, partitë shpesh dinë t’i bëjnë ballë grupeve të tilla qytetarësh, ndaj fillojnë të përdorin fjalime më ekstreme dhe të propozojnë politika nga pikat ekstreme në spektrin politik. Këtë praktikë e pamë vitin e kaluar, para, për dhe pas pranimit të të ashtuquajturit propozimi francez për fillimin e negociatave me BE-në, kur partitë opozitare, të ndihmuara nga mungesa e transparencës së qeverisë, duke përdorur dezinformata dhe spinime, u përpoqën të mobilizonin mbështetje duke përdorur retorikë që ndezin ndjenjat nacionaliste dhe mund të çonin në përplasje ndëretnike.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari
