Ushqimi si armë e Kremlinit për përhapjen e dezinformatave në Maqedoninë e Veriut

 

Shkruan: Elizabeta Stojanoviq, Suzana Andonoviç, Vlladimir Petreski

Rruga propagandistike e Kremlinit është e hapur edhe në Maqedoni. Dezinformatat për temat që prekin drejtpërdrejt qytetarët, kryesisht vijnë nga mediat propagandistike në pronësi të Kremlinit, më së shumti merren nga Serbia ose nga mediat, portalet dhe rrjetet sociale pro-ruse në gjuhën angleze, dhe transmetohen te audienca maqedonase. 

Propaganda ruse në Ballkan është e fortë, veçanërisht në vendet e rajonit që mbështesin Moskën ose ku një pjesë e konsiderueshme e popullsisë ka simpati  për Moskën. 

Rusia prej kohësh, që kur është bërë një superfuqi në Evropë, ka përdorur mjete të shumta propagande për të shtyrë para qëllimet e saj gjeopolitike. Propaganda socialiste ka dështuar, por, megjithëse e çliruar nga një sfond ideologjik, propaganda kundër Perëndimit dhe aleatëve të tij në mbarë botën vazhdon edhe në ditët e sotme.  

Temat janë të ndryshme – nga globale, rajonale, ushqyerja e nacionalizmit, intoleranca etnike dhe intensifikimi i problemeve ekonomike. Në përhapjen e propagandës nuk është kursyer as prodhimi i ushqimit dhe gjithçka që lidhet me ushqimin dhe bujqësinë në BE. 

Ky segment i ekonomisë evropiane dhe të kontinenteve të tjera përdoret në krijimin e propagandës për të shkaktuar përçarje mes atyre që Kremlini i konsideron armiq, për të shkaktuar zemërim, frikë, ankth dhe ndjenja negative dhe dhunë reciproke brenda vendeve armike. 

Propaganda socialiste sovjetike ishte e suksesshme në Ballkan sepse kontribuoi në të gjithë rajonin për të ndjekur udhëzimet për çështjet e politikës së jashtme dhe të brendshme. Ndërsa ideologjia socialiste mbizotëronte si brenda Bashkimit Sovjetik dhe jashtë saj dhe ishte baza e propagandës sovjetike, një karakteristikë e propagandës së sotme ruse është se ajo ndryshon në varësi se kujt i drejtohet. 

Për shembull, propaganda jashtë vendit është shumë e ndryshme nga ajo që propagandohet brenda Rusisë.

Qëllimi i propagandës së huaj është të minojë, dobësojë dhe dëmtojë vendet e Evropës Perëndimore, vendet aspirante të BE-së dhe NATO-s, thotë Maksim Samorukov, ekspert i politikës së jashtme ruse.

Ai thotë se Rusia gjithmonë ofron “prova” për propagandën e saj dhe përdor “prova” të tilla të fabrikuara për të ndikuar tek qytetarët.

Rusia mund të gjejë gjithmonë një grimcë të së vërtetës për propagandën e saj dhe më pas abuzon atë segment të vogël të së vërtetës për të krijuar një seri dezinformatash që prekin njerëzit. Ajo ndjek atë që po ndodh në një vend të caktuar, zbulon se cilat janë problemet dhe konfliktet lokale dhe përpiqet t’i ndezë ato në mënyrë që të dobësojë marrëdhëniet e vendeve me Perëndimin dhe t’i bëjë ato më të fokusuara në problemet e tyre dhe më pak të aftë për të zbatuar politika koherente. Në Gjermani, Rusia mund të përfitojë nga rritja e çmimeve të gazit si provë se politika e jashtme e miqësisë së Gjermanisë me Ukrainën është e gabuar dhe se Gjermania duhet të ketë marrëdhënie miqësore me Rusinë. Në Ballkan ai mund të shfrytëzojë tensionet lokale ndëretnike për ta vështirësuar integrimin e këtyre vendeve, thekson Samorukov. 

Plumbat e propagandës ushqimore të Kremlinit 

Një nga ato fronte dezinformimi i referohet edhe manipulimeve dhe gënjeshtrave në lidhje me ushqimin dhe prodhimin e tij, të gjitha me qëllim që përmes këtyre temave të zgjerohet fabrikimi që mbështetë narrativat tradicionale afatgjatë të Kremlinit se Perëndimi është dekadent dhe vetëm sa nuk është shuar, se po afrohet një ngjarje katastrofike, e cila do të na shkatërrojë të gjithëve nëse vazhdojmë të kundërshtojmë Kremlinin, se Perëndimi dhe BE-ja po humbasin gjithnjë e më shumë në ngërçin dhe pasigurinë e tyre, që prek edhe qytetarët e thjeshtë. 

Jemi dëshmitarë të gënjeshtrave që pretendojnë se Bashkimi Evropian do të na detyrojë të gjithëve të hamë insekte, gjoja për hir të mbrojtjes së mjedisit, se fshehurazi po derdhen pluhura nga karkalecat e payndyrshëm në ushqime, dhe se frutat dhe perimet në BE dhe më gjerë janë gjenetikisht të modifikuar,  dhe se Bashkimi Evropian ka një axhendë sekrete për të shkatërruar bujqësinë tradicionale. 

I gjithë ky dezinformim përhapet në hapësirën mediatike maqedonase ose në rrjetet sociale nga profilet apo faqet në Facebook që shpërndajnë rregullisht përmbajtje në favor të Kremlinit. 

Portali i verifikimit të fakteve, Vërtetëmatësi ka publikuar një analizë të gjerë të një postimi të publikuar se nëse jeni pro BE-së duhet të hani insekte për të mos vdekur, plot trillime dhe manipulime të kontekstit. 

Shembulli se propaganda funksionon në Maqedoni janë mollët që qeveria u shpërndau nxënësve nëpër shkolla. Menjëherë në rrjetet sociale u shfaq informacioni se mollët që u dhanë nxënësve ishin helmuese dhe ishin kthyer nga Rusia. Për këtë dezinformim ka reaguar menjëherë edhe Ministria e Bujqësisë, e cila ka theksuar se blerja e mollëve për shkolla është bërë para se të merrej vendimi për ndalimin e eksportit të mollëve në Rusi për shkak të insektit të mermerit ngjyrë kafe. 

Edhe ushqimi përdoret për të shkatërruar besimin në BE 

Qytetarët kanë gjithnjë e më shumë frikë se BE-ja synon të shkatërrojë prodhimin tradicional të ushqimit dhe të kalojë në ushqim sintetik. Maqedonasve dhe përgjithësisht qytetarëve të Ballkanit Perëndimor po u serviret dezinformata se BE-ja ka një agjendë për të shkatërruar prodhimin tradicional. Përdoruesit e rrjeteve sociale shpërndajnë foto dhe diskutojnë se Bashkimi Evropian këmbëngul për shkatërrimin e prodhuesve të vegjël. Megjithatë, të dhënat zyrtare të BE-së janë se në vitin e ardhshëm, madje 25 për qind e prodhimit është planifikuar të jetë organik. 

Shtetet anëtare do të duhet të sjellin programe të përshtatshme dhe të harmonizojnë legjislacionin për të siguruar këtë përqindje të prodhimit organik. Ky prodhim nxit përdorimin e materialeve të përftuara në mënyrë natyrale dhe parandalon plotësisht dhe në masë të madhe përdorimin e plehrave artificiale, pesticideve, hormoneve, konservuesve, aditivëve. Në këtë mënyrë nuk ka ndotje të tokës dhe ujit, shmanget përhapja e sëmundjeve, sigurohet mirëqenia e kafshëve dhe mundësohet mbrojtja e ekosistemeve sidomos në nivel lokal. 

Një shpërthim i murtajës afrikane të derrave është regjistruar aktualisht në rajonin verilindor të vendit. Sëmundja është shkatërruese për fermat më të vogla. Prodhuesit nga rajoni besojnë se kjo është axhenda e BE-së për të shkatërruar fermat e vogla. Banorët thonë se derrat po shkatërrohen qëllimisht për të importuar mish të ngrirë nga vende të tjera dhe besojnë se qeveritë e Ballkanit janë përfshirë në komplotin për të ngrënë mish artificial. Ata janë të sigurt se bagëtia e shëndoshë po shkatërrohet, duke injoruar parashikimet dhe indikacionet e veterinerëve, shërbimeve të ekspertëve, legjislacionit maqedonas dhe të BE-së se sëmundja do të përhapet nëse nuk ndërmerren masa sigurie për mbrojtje dhe luftimin e sëmundjes. Dhe nëse nuk respektohen biomasat, sëmundja do të mbetet në zonë, në vend, në lagje dhe do të duhen vite që të shërohet fondi. Mendime të ngjashme ka patur edhe në Kroaci edhe Maqedoni. Dhe atëherë dhe tani, masat për tu mbrojtur kundër sëmundjes janë të njëjta. Mediat raportojnë se sëmundja konstatohet me analiza epidemiologjike, dhe jo në mënyrë alternative dhe me dëshirën e autoriteteve në fshatrat e verilindjes, siç thonë bujqit, me qëllim zhdukjen e prodhimit të derrave në këtë pjesë të vendit. 

Shteti nuk importoi mish derri dhe pse ky ishte një pretendim i bujqve, ndërsa morën  edhe dëmshpërblim për çdo kafshë të ngordhur.  AUV krijoi një zonë mbrojtëse prej tre kilometrash dhe një zonë vëzhgimi dhjetë kilometrash. Të njëjtat masa merren në nivel evropian dhe botëror. 

Manipulimet në lidhje me masat e marra nga qeveria për mbrojtjen nga murtaja afrikane e derrave nuk mbarojnë këtu. Në mënyrë të vazhdueshme bëhen përpjekje për të kthyer opinionin kundër Bashkimit Evropian dhe SHBA-së, duke përdorur këtë infeksion në bagëti, ndaj thuhet se masat janë rezultat i disa agjendave të SHBA-së, që zbatohen edhe nga Bashkimi Evropian dhe territori i një nga vendeve anëtare të saj, Kroacia. Por, fshihet fakti se eutanazia e derrave në Kroaci është për shkak të sëmundjes jashtëzakonisht ngjitëse, dhe jo për shkak të ekzistencës së ndonjë plani global për shkatërrimin e prodhimit tradicional të ushqimit dhe kalimin në ushqim sintetik. Nuk ka asnjë konspiracion për të shkatërruar bujqësinë, qëllimi i Komisionit Evropian është që në 10 vitet e ardhshme 25 për qind e bujqësisë të përdoret për prodhim organik. Deri në vitin 2030, BE-ja duhet të ketë krijuar instrumente rregullatore që do të reduktojnë emetimet e gazeve serrë nga bujqësia, do të rrisin elasticitetin e prodhimit bujqësor, do të përmirësojnë biodiversitetin në zonat rurale dhe do të kontribuojnë në sigurimin e ushqimit të shëndetshëm për popullsinë në rritje. 

Trillimet për ushqimin “të rrezikshëm” çojnë në pasoja të rënda 

Manipulime të tilla në të cilat pretendohet se ushqimi tradicional po zëvendësohet me një tjetër që është i huaj për këtë klimë, ose se bujqësia tradicionale po zëvendësohet me atë artificiale, apo edhe me plastikë (dezinformata për prodhimin e orizit plastik) nuk mund të përcaktohet gjithmonë se nga vijnë dhe nëse vijnë direkt nga Kremlini. Kjo ndodh sepse Kremlini shumë shpesh mbulon gjurmët e tij dhe bën përpjekje të mëdha për të mos ditur se kush është burimi i dezinformatave fillestare, të cilat më pas shpërndahen në internet. 

Shumë shpesh ata që ndajnë dezinformatat e Kremlinit nuk janë të vetëdijshëm për origjinën e tyre sepse e kanë hasur dezinformimin në rrjetet sociale si diçka të ndarë nga një mik apo i njohur i besuar. Rreziku bëhet serioz kur një dezinformim i tillë, i ndarë nga të njohur të afërt, miq, të afërm, mediume dhe politikanë të besuar, bëhet i shumtë dhe krijon përshtypjen se bëhet fjalë për të vërtetën. Gjithashtu mund të çojë në mosbesim kur bëhet fjalë për ushqimin që hamë, i cili ka një rëndësi të madhe për shëndetin dhe mirëqenien tonë. 

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari