Si raportoi portali Sputnik, zëdhënësi i Kremlinit për zgjedhjet në Maqedoni?
Dy motive të lehta përmbaheshin në shumicën e analizave dhe teksteve për zgjedhjet në Maqedoninë e Veriut përmes prizmit të Sputnikut pro-rus. E para është se Maqedonia e Veriut ka presione nga të huajt dhe e dyta është se presionet janë bërë nga shqiptarët. Kjo retorikë mbështetet nga analistë të përzgjedhur me kujdes nga vendi, mes të cilëve dominon Risto Nikovski.
Shkruar nga: Miroslava Simonovska
Raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale në Maqedoni të Veriut u ndoq gjerësisht nga portali shtetëror rus Sputnik (botimi në gjuhën serbe). Përveç transmetimit standard të rezultateve të zgjedhjeve, tezat u transmetuan në mënyrë analitike në kontekstin e politikës së jashtme të vendit ndaj Rusisë dhe Bashkimit Evropian. Në mënyrë të pashmangshme Maqedonia u paraqit si viktimë e forcave të brendshme dhe të jashtme, por edhe si vend i sulmuar nga shqiptarët.
Zgjedhja e bashkëbiseduesve të Sputnik në disa nga tekstet pretendon pikëpamje antievropiane, pra përfaqësime stereotipe dhe konotacione negative në raport me BE-në. Për shembull, në një analizë ku bashkëbisedues është Risto Nikovski, ish-ambasador i Federatës Jugosllave, por edhe i Maqedonisë së Veriut në disa vende të botës. Ai pretendon se do të ketë një ndryshim në politikën e jashtme të vendit nëse fiton kandidatja Gordana Siljanovska Davkova dhe se ky ndryshim do të jetë serioz si në raport me Bullgarinë ashtu edhe me Bashkimin Evropian.
Në tekstin e Sputnik, Nikovski kalon edhe në qëndrimin ndaj Rusisë me pretendimet se “Brukseli po shantazhon Maqedoninë e Veriut”. Mënyra se si paraqitet vendi në prezantimin e tij të transmetuar tek audienca serbe, por edhe tek audienca në mbarë rajonin e Ballkanit Perëndimor, përmes mediave shtetërore ruse, është sikur të jetë një shtet inferior dhe i papjekur, i cili drejtohet nga Perëndimi, madje paraqitet si marionetë.
…Nuk mendoj se do të ketë hapësirë të mjaftueshme që politika ndaj Rusisë të ndryshojë, sepse Brukseli shantazhon njësoj si Uashingtoni. Por mendoj se është shumë e rëndësishme që Moska të kuptojë se Maqedonia është një kukull në duart e fuqive të mëdha dhe të shqiptarëve që janë nën mbrojtjen e tyre dhe bëjnë çfarë të duan me ne. Nëse Moska hap hapësirë për një mirëkuptim më të mirë, politika jonë do të fitonte peshë edhe ndaj Rusisë në një drejtim pozitiv, tha Nikovski për Sputnik.
Nuk është i vetmi artikull i Sputnik-ut në të cilin Nikovski është analisti kryesor i cituar. Dhe në një postim tjetër ai promovon një skenar dramatik të “mbijetesës ose zhdukjes së Maqedonisë së Veriut” pavarësisht se shteti është i lirë, sovran dhe mbijetesa e tij nuk vihet në dyshim.
Zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Maqedoninë e Veriut janë aq të rëndësishme sa që përmes tyre do të vendoset fjalë për fjalë nëse ne si komb dhe shtet do të mbijetojmë apo do të zhdukemi, pohon Nikovski për Sputnik.
Gjithashtu, retorika klasike për Maqedoninë e Veriut si shtet i sulmuar nga të gjitha anët, me një mori armiqsh dhe duke favorizuar VMRO-DPMNE-në si mbrojtëse të shtetit.
Këto zgjedhje janë ndoshta vendimtare për të ardhmen tonë, sepse ne jemi të sulmuar edhe nga Bullgaria edhe nga shqiptarët. Fatkeqësisht për ne, maqedonasit janë të përçarë dhe forcat e huaja po e shfrytëzojnë këtë. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që pjesëmarrja të jetë e lartë, sepse vetëm kështu do të kemi mundësi të ruajmë shtetin. Kjo nënkupton fitoren e VMRO-DPMNE-së në këto zgjedhje dhe nëse e arrijnë atë, sipas Nikovskit i pret një detyrë shumë e vështirë.
Si bashkëbisedues i Sputnik-ut, ai përcjell edhe qëndrimin se ky proces zgjedhor në njëfarë mënyre është i kontrolluar nga Amerika, duke theksuar se “nëse procesi zgjedhor nuk shkon në një drejtim që nuk i pëlqen Amerikës, mund të përfshihet faktori i huaj që mbështet publikisht LSDM-në dhe BDI-në”.
Shkupi është i mbushur me shërbime të huaja që janë “sipas dëshirës” kur bëhet fjalë për çështjet tona të brendshme dhe kam frikë se ata mund të kenë gisht në gjithçka që vijon. Nëse bëhet fjalë për këtë, mendoj se do të jetë e vështirë për ne të mbijetojmë si komb, deklaron Nikovski.
Mesazhe antishqiptare dhe mesazhe se ndonjë faktor i huaj ka ndërhyrë në zgjedhje gjenden edhe në shkrime të tjera të Sputnik.
Maqedonia e Veriut paraqitet si një vend, politika e brendshme e të cilit formësohet nga faktorë të jashtëm, dhe kjo bazohet në tezat që vetë bashkëbiseduesi i Sputnik nuk është i sigurt nëse janë të vërteta apo jo, por megjithatë i sulmon, gjë që krijon opinion publik në Serbi dhe më gjerë. Kështu, për shembull, ai thotë:
Në një tekst me titull “Rendi i ri i zotërinjve të NATO-s, Maqedonia ndryshon sërish emrin për shkak të Serbisë” në Sputnik, të publikuar më 16 prill, shkruhet:
Është përmendur se një diplomat amerikan ka sjellë një lloj non-paper me të cilin ua ka ndaluar partive shqiptare që të japin çfarëdo mbështetje për VMRO DPMNE-në nëse ajo fiton. Me fjalë të tjera, nëse qeveria varet nga partitë shqiptare, atëherë ato nuk duhet t’i japin votat e tyre kësaj partie. Mbetet mister nëse një direktivë e tillë iu dha vërtetë shqiptarëve, por nuk do të habitesha nëse do të ishte e vërtetë, tha Nikovski për Sputnik.
Përkundër pretendimeve të tilla, se ka pasur presione nga faktori i jashtëm, një gjë e tillë nuk është evidentuar në parazgjedhje dhe as ndonjë subjekt politik nuk është ankuar për një gjë të tillë pas përfundimit të raundit të parë të zgjedhjeve presidenciale. Ambasadorja amerikane, Angela Ageler, ka dërguar një mesazh të thjeshtë dhe neutral, duke mos favorizuar askënd, por duke iu referuar të drejtave demokratike të qytetarëve dhe lirive të tyre të votës.
Qytetarët dhe votuesit e këtij vendi duhet të bëjnë pyetje të vështira për kandidatët, dhe pastaj ata votues duhet të votojnë. Ata duhet të dalin atje dhe të zgjedhin kandidatin që reflekton ëndrrat e tyre për të ardhmen dhe asgjë nuk do të arrihet duke mos votuar, shkroi Ageler.
Ndryshe, të gjitha partitë politike në masë të madhe u pajtuan që zgjedhjet u zhvilluan në një mjedis të drejtë dhe demokratik me shkelje të vogla.
Raundi i dytë i zgjedhjeve presidenciale është caktuar për 8 maj së bashku me zgjedhjet parlamentare. Nga ajo që u shfaq për raundin e parë në Sputnik, u promovua teza se në vend ka ndikim të huaj dhe presion për të hyrë në BE me çdo kusht dhe se ky ndikim gjoja është ushtruar nga ambasadorët. Teza të tilla mund të gjenden edhe në mediat maqedonase, e që kanë të bëjnë me ndryshimin e Kushtetutës, përkatësisht me përfshirjen e bullgarëve në Kushtetutë.
Dhe në RT Balkan, një media e kontrolluar nga Federata Ruse, megjithëse zgjedhjet nuk u pasqyruan gjerësisht siç ishte rasti me Sputnik, ende ka përmbajtje në të cilat pohohet teza se presidenti do të zgjidhet nga shqiptarët, edhe pse të gjithë qytetarët pa dallim etnie janë ata që zgjedhin presidentin në zgjedhje të menjëhershme. I tillë është shembulli: “Zgjedhjet në Maqedoninë e Veriut, shqiptarët vendosin për president të ri?”.
Por në RT vend të veçantë meritoi kandidatja për president Biljana Vankovska, e cila dha një intervistë për media me akuza për hipokrizi në Perëndim, por edhe vlerësime se Maqedonia është koloni perëndimore:
Pas 33 vjetësh të “gjoja pavarësisë”, Maqedonia është në nënperiferinë evropiane si një koloni perëndimore me një popullsi më të varfër dhe më të palumtur në Evropë dhe me një ikje të madhe të trurit, thekson Vankovska, e cila mbron daljen e Maqedonisë së Veriut nga NATO, raporton RT.
Në Sputnik po qarkullojnë edhe teza antishqiptare, të cilat promovojnë një shtet të ndarë dhe përçarje. Mirëpo, zgjedhjet nga të gjitha subjektet politike pjesëmarrëse u vlerësuan si të drejta dhe demokratike, ndërsa qytetarët treguan një pjesëmarrje jashtëzakonisht të lartë dhe votuan sipas bindjes së tyre, gjë që tregon edhe numri i vogël i incidenteve të regjistruara.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari