Një fjalim i vjetër i Trump nuk është provë se Obama qëndron pas ISIS-it dhe sulmeve në Moskë

Ish presidenti Trump tha se Obama është themeluesi i ISIS-it, por ka një kuptim metaforik, duke iu referuar, para së gjithash, politikës që Obama drejtoi dhe veprimeve që ai ndërmori. Edhe pse ai tha se fjalë për fjalë mendonte se Obama ishte themeluesi i ISIS-it, ai më vonë pranoi se po tregohej sarkastik. Pas sulmit në Moskë, Trump nuk bëri një deklaratë për këtë. Është e qartë se postimi manipulon deklaratën e tij të vitit 2016, duke qenë se ISIS mori përgjegjësinë për sulmin, gjë që u konfirmua edhe nga SHBA-të. Pra, postimi me vetëdije dezinformon, duke dashur të portretizojë pa bazë se Obama dhe SHBA kanë diçka të bëjnë me sulmin në Moskë.

 

Një postim në Facebook shfrytëzon në mënyrë manipulative një fjalim të vjetër të ish-presidentit të SHBA-ve, Donald Trump, duke e vendosur atë në kontekstin e sulmit terrorist në Moskë dhe përgjegjësinë për të, të pretenduar nga ISIS. Sipas postimit, Trump e lidhi paraardhësin e tij Barack Obamën me ISIS-in, prej nga vjen insinuata se Obama dhe Shtetet e Bashkuara kishin lidhje me sulmin në Moskë.

Kur të thonë se ISIS ka marrë përgjegjësinë për një ngjarje, diku në botë… Donald Trump 2016: “Obama është themeluesi i ISIS-it, bashkëthemeluar me Hillary Clinton”, thuhet në postim.

Sulmi në sallën e koncerteve Crocus në Moskë ndodhi më 22 mars 2024 dhe vrau të paktën 143 persona.

Autoritetet ruse kanë paditur katër persona të arrestuar për të cilët ata thonë se ishin autorë të drejtpërdrejtë të sulmit terrorist të bashkisë së qytetit Crocus. Të katër akuzohen për terrorizëm dhe dy prej tyre kanë pranuar fajësinë para organeve të drejtësisë. Të katër të pandehurit do të mbahen në paraburgim të paktën deri më 22 maj, tha gjykata. Sipas mediave shtetërore ruse, të pandehurit janë emëruar si Dalerjon Mirzoev, Saidakrami Murodali Rachabalizoda, Shamsidin Farudini dhe Muhammedsobir Fayzov dhe janë shtetas të Taxhikistanit.

Grupi militant i Shtetit Islamik (ISIS) mori përgjegjësinë për sulmin në Moskë. Një ditë pas sulmit, më 23 mars, ISIS publikoi një fotografi të katër sulmuesve. Megjithatë, më 24 mars, ISIS publikoi një video të sulmit në sallën e koncerteve. Videoja, të cilën BBC e konfirmoi si autentike, tregon një nga personat e armatosur duke hapur zjarr ndaj disa personave.

Pas kësaj janë shprehur edhe SHBA-të, të cilat kanë thënë se kanë informacione që konfirmojnë se sulmi në Moskë është kryer nga Shteti Islamik.

Në fillim të këtij muaji, qeveria amerikane kishte informacione për një sulm të planifikuar terrorist në Moskë që mund të synonte tubime të mëdha, duke përfshirë koncerte, duke bërë që Departamenti i Shtetit të lëshonte një paralajmërim publik për amerikanët në Rusi. Qeveria amerikane gjithashtu ndau këtë informacion me autoritetet ruse në përputhje me politikën e saj të gjatë të “detyrës për të paralajmëruar”,tha zëdhënësja e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Adrienne Watson.

Zyrtarët rusë nuk e komentuan pretendimin e Shtetit Islamik, i cili erdhi dy javë pasi Shtetet e Bashkuara paralajmëruan për një sulm të mundshëm që synonte “mbledhjet e mëdha” në Moskë. Zyrtarët rusë u ankuan se inteligjenca amerikane nuk kishte detaje specifike.

Pretendimet se Donald Trump tha se Barack Obama dhe Hillary Clinton themeluan ISIS-in u shpërndanë në gjuhë të huaja pas sulmit në Moskë. Saktësia e këtyre pretendimeve u hetua nga platforma e kontrollit të fakteve Snopes dhe faqe të tjera si Hindustan Times dhe Debunking.

Trump tha në një fjalim në një tubim të fushatës më 11 gusht 2016 në Florida se Obama ishte themeluesi i ISIS. Trump më pas u tha votuesve të tij:

Ai është themeluesi. Ai themeloi ISIS-in (…) Dhe unë do të thoja, bashkëthemeluesja është Hillary Clinton e korruptuar.

Një artikull i Guardian i 11 gushtit 2016 publikoi një regjistrim të Trump duke thënë ato fjalë. Në një artikull që raportonte fjalimin e Trump, Al Jazeera  sqaroi se çfarë donte të thoshte Trump me këtë:

Trump ka akuzuar prej kohësh Obamën dhe ish-sekretaren e tij të shtetit, Hillary Clinton, për drejtimin e një politike të Lindjes së Mesme që krijoi një vakum pushteti në Irak që u shfrytëzua nga ISIS. Ai kritikoi ashpër Obamën për njoftimin se do të tërhiqte trupat amerikane nga Iraku, një vendim që shumë kritikë të Obamës thonë se ka krijuar llojin e destabilitetit në të cilin lulëzojnë grupet si ISIS.

Megjithatë, Trump tha në një intervistë me hostin Hugh Hewitt se ai në fakt do të thoshte “fjalë për fjalë” se Obama ishte themeluesi i ISIS, por konteksti i fjalëve të tij tregonte se ai po i referohej veprimeve të Obamës.

Sidoqoftë, Snopes shpjegoi si vijon në analizën e tij:

Konteksti tregon se ai e kishte menduar në mënyrë metaforike, duke synuar që të gjithë fajin për “zemërimin” e lëshuar në Lindjen e Mesme dhe rritjen e dhunës së ISIS pas luftës në Irak, t’ia hedhë veprimeve apo mosveprimeve të presidentit dhe kandidatit presidencial demokrat të atëhershëm. (edhe pse, në fakt, lufta filloi gjatë administrimit të Presidentit George W. Bush).

Vetë Trump më vonë postoi në Twitter se komenti për Obamën, Klintonin dhe ISIS ishte sarkastik.

CNN i pakshikuar raporton aq seriozisht sa unë e quaj Presidentin Obama (dhe Clinton) “themeluesin” e ISIS-it dhe lojtarin e tyre më të vlefshëm. Nuk e kuptoni sarkazmën?

Trump nuk iu drejtua votuesve në periudhën rreth sulmit në Moskë (22 mars), i cili është i dukshëm në faqen e tij të internetit. Dalja e tij e fundit publike para sulmit ishte më 9 mars 2024 dhe kaseta tregon se ai nuk e përmendi Obamën. Më 16 mars 2024, Trump u shfaq si i ftuar special në një tubim të Komitetit të Veprimit Politik (PAC). Ai mbajti mitingun e tij të fundit më 2 prill në Wisconsin, ku gjithashtu nuk diskutoi sulmin në Moskë apo Obamën.

Nga të gjitha faktet më sipër mund të konkludojmë se Trump ka thënë vërtet se Obama është themeluesi i ISIS-it, por ka një kuptim metaforik, duke iu referuar, para së gjithash, politikës që drejtoi Obama dhe veprimeve që ai ndërmori. Edhe pse ai tha se fjalë për fjalë mendonte se Obama ishte themeluesi i ISIS, ai më vonë pranoi se po tregohej sarkastik. Pas sulmit në Moskë, Trump nuk bëri një deklaratë për këtë. Është e qartë se postimi manipulon deklaratën e tij të vitit 2016, duke qenë se ISIS mori përgjegjësinë për sulmin, gjë që u konfirmua edhe nga SHBA. Pra, postimi me vetëdije dezinformon duke dashur të portretizojë pa bazë se Obama dhe SHBA kanë diçka të bëjnë me sulmin në Moskë. Për shkak të gjithë kësaj, mund të themi se postimit i mungon konteksti.

 

 

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari