Kur dhe a u kthye vërtet Rusia në mesin e dhjetë ekonomive më të mëdha në botë?

 

Një pjesë e mediave në gjuhën maqedonase raportuan në pjesën e parë të qershorit se Rusia u kthye në dhjetë ekonomitë më të mira në botë për herë të parë që nga viti 2014. Në lajmet që dilnin në portale rrallëherë kishte burime. Megjithatë, pas verifikimit të të dhënave, Vërtetmatësi mund të konstatojë se opinioni maqedonas, përmes një lajmi të marrë nga mediat serbe, është njoftuar për këtë lajm një muaj më vonë nga informacioni origjinal i RIA Novosti.

Më 10, 11 dhe 12 qershor 2023, në hapësirën mediatike maqedonase u transmetua lajmi se Rusia u kthye në listën e 10 ekonomive më të mëdha në botë, nga të njëjtat portale madje nga tre herë.

Bazuar në rezultatet e vitit të kaluar, Rusia u kthye në dhjetë ekonomitë më të mëdha në botë, gjë që ndodhi për herë të parë në tetë vjet, sipas të dhënave nga Banka Botërore dhe shërbimet kombëtare statistikore.

Në shumicën e postimeve, kështu dukej titulli. Gjithashtu, në disa lajme nuk është cituar apo treguar burimi i lajmit, pra poteklo.si Më pas, në dy ditët në vijim, lajmi u citua edhe përmes një portal rajonal SEEbiz.eu, si dhe Bizlife.rs.

Në uebsajtin e Politik vërtet mund ta gjeni lajmin në formën e publikuar nga mediat maqedonase, por poshtë tekstit shkruhej edhe se burimi i lajmit është Sputnik, e më pas edhe atë burim e ka fshirë Politika.

Në përpjekje për të kontrolluar në detaje lajmin, kuptohet se origjinali i këtij lajmi është nga agjencia RIA Novosti dhe se është një lajm i publikuar në fillim të majit! Lajmi origjinal i datës 07.05.2023 është ende i disponueshëm në faqen e RIA Novosti, si lajm i shkurtër.

Më pas transmetohet nga disa portale ruse dhe mbi të gjitha aziatike dhe këtu do të përmendim një shembull nga ato ruse. Përkatësisht, një muaj e dy ditë më herët se Politika dhe portalet maqedonase, më 08.05.2023, lajmin e ka publikuar edhe agjencia private ruse Oreanda News (Oreanda-news), nga Shën Petersburg. Me faktin se, përveç lajmit bazë nga RIA Novosti, teksti përfshin edhe një deklaratë të një eksperti të ekonomisë nga Instituti Ekonomik në Akademinë e Shkencave Ruse (Profesor Konstantin Adrianov), i cili i shpjegon rezultatet si logjike dhe normale dhe mbi të gjitha për shkak të rritjes së madhe të çmimeve të lëndëve të para dhe energjisë, të gjitha të shkaktuara nga sanksionet perëndimore kundër Rusisë.

A ka vërtet Rusia 2.3 trilion dollarë në PBB-në e vitit 2022?

Në fillim të tekstit në lajmin origjinal thuhet se Rusia është rikthyer në listën e 10 më të mëdhenjve, në vendin e 8-të me PBB të realizuar për vitin 2022 prej 2.3 trilionë dollarësh dhe ka lënë pas Kanadanë dhe Italinë”, sipas të dhënave nga Banka Botërore dhe shërbimet kombëtare statistikore”. Në fund të lajmit RIA Novosti thuhet teksti i mëposhtëm:

 

Renditja e vendeve sipas PBB-së është llogaritur në bazë të të dhënave më të fundit vjetore ose tremujore të ofruara nga zyrat kombëtare të statistikave në monedha kombëtare dhe, nëse është e nevojshme, është rillogaritur në dollarë me kursin mesatar të këmbimit për periudhën korresponduese. Për vitin 2021 janë përdorur të dhënat e Bankës Botërore (RIA Novosti më 05.07.2023).

Në përpjekje për të verifikuar saktësinë e të dhënave, ne kontrolluam tre burime relevante dhe, me sa duket, shifrat e deklaruara në lajmet e RIA Novosti nuk mund të konfirmohen. E para ishte pikërisht Banka Botërore

Sipas të dhënave të fundit nga Banka Botërore në bazën e tyre të hapur të të dhënave, shifrat për vitin 2021, Rusia atëherë kishte prodhuar mallra dhe shërbime me vlerë 1778 trilion dollarë.

Çfarë thonë statistikat qendrore të Rusisë?

Sipas Shërbimit Federal të Statistikave Shtetërore Ruse, në momentin që po kontrollojmë të dhënat (14-15.06.), të dhënat e fundit janë nga fillimi i prillit, më saktë nga data 07.04 kur u publikuan të dhënat e konsoliduara për tre tremujorët e parë dhe një vlerësim fillestar për tremujorin e fundit të 2022 për PBB-në e realizuar. Sipas këtij dokumenti – Komentimi i të dhënave, PBB-ja e Federatës Ruse në fakt pësoi një rënie në vëllimin e përgjithshëm prej 2.1 përqind dhe në vitin 2022, Federata Ruse prodhoi mallra dhe shërbime prej 153435.2 miliardë. rubla ose të konvertuara në dollarë amerikanë me kursin e këmbimit në ditën e çekut (1 rubla=0,012 dollarë ose 84 rubla për dollarin), është 1830,5 miliardë dollarë ose pak më shumë se 1,83 trilion dollarë.

Vlerësimi i dytë i PBB-së për vitin 2022 në vlerë absolute është 153435.2 mijë miliardë rubla, indeksi i vëllimit fizik të PBB-së në raport me 2021 është 97.9%, indeksi i deflatorit në lidhje me çmimet në 2021 – 115.8% – thuhet në komentet e Statistikat federale ruse të 07.04.2023.

Sipas FMN – 2.2 trilion dollarë në 2022

Më e afërta për të konfirmuar të dhënat e RIA janë të dhënat e Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), gjithashtu nga prilli. Sipas Rishikimit/Perspektivës Ekonomik Botëror e FMN-së nga prilli 2023, vlerësimi për rritjen e ekonomisë ruse është 0.7 për qind, ndërsa vitin 2022 e mbylli me minus 2.1 për qind. Kjo përkon me të dhënat e brendshme nga statistikat ruse, të cilat thonë se PBB-ja fizike në vëllim është 97.9% e PBB-së 2021.

Sipas të njëjtit burim, vlerësimi për PBB-në e Rusisë bazuar në çmimet aktuale të shprehura në triliona dollarë për vitin 2022 është 2.22 trilionë, dhe për vitin 2023 duhet të arrijë në 2.06 trilion dollarë.

Por nëse bëhet fjalë për të dhëna përfundimtare për vitin 2022 apo vetëm për vlerësimin e fundit të shërbimeve kombëtare statistikore nuk mund të konfirmohet, sepse si dokumenti i FMN-së ashtu edhe i shërbimit kombëtar rus u publikuan në prill të 2023 dhe ne nuk mund ta gjenim në internet për të zbuluar nëse ka të dhëna më të fundit të konsoliduara, duke pasur parasysh faktin se teksti i RIA Novosti është i datës 7 maj.

Ndryshe, nëse do të përdoreshin vetëm projeksionet e FMN-së, publiku duhet të kishte menduar se Rusia hyri në 10 ekonomitë më të mëdha që në janar, kur ato të dhëna u bënë të ditura në kuadër të samitit të Davosit. Në edicionin vjetor 2023, u prezantua një video, sipas pas të cilës Rusia është atëherë në vendin e 9-të me një GDP prej 2.133 trilion dollarë amerikanë. Por theksohet se kjo listë është bërë sipas projeksionit të FMN-së nga tetori 2022.

Së fundi, duke përdorur të njëjtat të dhëna nga Banka Botërore, FMN dhe OECD, Bashkimi Evropian shpalli në prill përfundimin se ekonomia ruse është ende në rënie për shkak të sanksioneve. Të dhënat mund t’i shihni në linkun KËTU.

***

Në përgjithësi, sipas një kërkimi në internet, “Vërtetmasi” as mund të konfirmojë dhe as të mohojë vërtetësinë e të dhënave të lajmeve RIA Novosti nga fillimi i majit. Kjo është arsyeja pse, shifra nga disa burime, përfshirë statistikat federale ruse, janë paraqitur këtu. Por ajo që mund të vërtetohet është fakti se një pjesë e mediave maqedonase, përmes mediave serbe, lajmin e 7 majit, më 10 qershor e kanë shpallur si lajm të ri.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari