Kundërspin: Funksioni i ëmbël, apanazhi edhe më i ëmbël

Kovaçevski ka të drejtë ligjore për të marrë apanazh, njësoj si ish ministri i Punëve të Brendshme Spasovski, pasi një të drejtë të tillë e kanë edhe zyrtarë të tjerë pas përfundimit të mandatit. Dhe kjo nuk është e diskutueshme. Çështja e apanazhit të 2500 eurove nuk është problematike nga pikëpamja juridike, por nga pikëpamja etike. A është dashur që Kovaçevski, si dhe Spasevski ta shfrytëzojnë atë të drejtë ligjore? A nuk kishin vërtet asnjë mundësi tjetër për të (mbi)jetuar përpos të merrnin apanazh?

Ish-kryeministri Dimitar Kovaçevski, pas vizitës në kompaninë Kiel Makedonija DOOEL në Zhelinë, duke iu përgjigjur pyetjes së gazetarit, tha se kërkesa për apanazh është çështje që nuk mund të komentohet, sepse është zgjidhje ligjore. Në këtë deklaratë të tij shihet spin:

Spin: Unë kam qenë kryetar i Qeverisë në një kohë jashtëzakonisht të vështirë dhe kam kryer detyrat e mia në përputhje me ligjet e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përputhje me Ligjin për Qeverinë dhe në përputhje me Ligjin për Zgjedhjet dhe kam dhënë dorëheqje, në mënyrë që të gjitha vendimet që janë marrë më pas në lidhje me të ardhurat e zyrtarëve që kanë kryer funksione të tilla janë marrë në përputhje me ligjin, në përputhje me vendimet e Kuvendit. Besoj se të gjithë duhet të respektojnë ligjet dhe pikërisht si pasojë e respektimit të ligjeve të tilla kemi një rritje të pagës minimale me një përqindje të madhe më shumë se në 2016/2017 dhe kemi rritje të pagës mesatare. Pra, është diçka që nuk mund të komentohet, është një zgjidhje ligjore.

[Burimi: Sloboden Peçat, data: 23.02.2024]

Kundërspin: Ish-kryeministri Dimitar Kovaçevski, i pyetur nëse është rehat që kërkoi apanazh, duke spinuar të vërtetën u tha gazetarëve se të gjithë duhet të respektojnë ligjet, se apanazhi i takon me ligj dhe nuk ka asgjë për të komentuar këtu.

Kovaçevski ka të drejtë ligjore për të marrë apanazh, ashtu si ish ministri i Punëve të Brendshme Oliver Spsovski, pasi një të drejtë të tillë e kanë edhe zyrtarët e tjerë pas përfundimit të mandatit. Dhe kjo nuk është e diskutueshme.

Çështja e apanazhit të 2500 eurove nuk është problematike nga pikëpamja juridike, por nga pikëpamja etike.

Neni 19 i Ligjit për pagat dhe shpërblimet e tjera të të zgjedhurve dhe të emëruarve realisht u jep një mundësi të tillë politikanëve tanë pas përfundimit të detyrës:

Deputeti i cili gjatë ushtrimit të funksionit parlamentar ka marrë pagë ose kompensim për një muaj në Kuvend, zyrtari dhe punonjësi drejtues që emëron Kuvendin, pra, emëron organin që do të autorizohet nga Presidenti i Republikës së Maqedonisë dhe Qeveria i cili gjatë kryerjes së pozitës ka pranuar pagë, mund të marrr pagë pas përfundimit të detyrës në periudhë deri në një vit, përkatësisht:

– tre muaj, nëse ka mbajtur detyrën deri në gjashtë muaj,

– gjashtë muaj, nëse ka kryer funksionin nga gjashtë muaj e një ditë deri në 12 muaj;

– nëntë muaj, nëse ka kryer funksionin nga 12 muaj e një ditë deri në 24 muaj dhe

– 12 muaj, nëse ka kryer funksionin për 24 muaj e një ditë ose më shumë.

 

Dhe, sipas mundësisë që u dha Ligji, Kovaçevski dhe Spasovski kërkuan dhe morën apanazh, të cilin do ta marrin në 12 muajt e ardhshëm. Dhe, është në shumën e pagës që kanë marrë sa ishin në detyrë, pra Kovaçevski do të marrë 156.482 denarë, kurse Spasovski 153.037 denarë, pra rreth 2.500 euro.

Krahas të drejtës së apanazhit, Kovaçevski ka kërkuar dhe ka marrë të drejtën e përdorimit të automjetit zyrtar, gjë që i takon në përputhje me Ligjin për automjete.

A është e mundur të (mbi)jetosh pa apanazh?

Por, a duhej ta shfrytëzonte Kovaçevski si Spasevski të drejtën ligjore? Vërtet nuk kishin asnjë mundësi tjetër për të (mbi)jetuar, përveçse të merrnin apanazh?

Për kryeministrin është krejt normale që apanazhi të pasohet nëse dikush ka mbajtur një funksion publk apo ndonjë funksion tjetër.

Unë besoj se nëse dikush ka kryer një funksion shoqëror apo ndonjë funksion tjetër, atëherë duhet të ketë një apanazh që të mund të përdorë një periudhë të caktuar kohe për ta drejtuar karrierën e tij në diçka tjetër. Nëse pyet drejtorin e një kompanie private, kur punon në kompani private në pozicione të emëruara, atëherë pasojnë edhe detyrime të tilla kontraktuale në të cilat jepet një periudhë e caktuar që karriera të drejtohet në një drejtim tjetër. Pra, nuk do të doja të bëja deklarata populiste se diçka nuk duhet bërë sepse apanazhi i referohet shumë zyrtarëve të zgjedhur dhe të ndryshuar. Për shembull, ka njerëz që ulen katër vjet në parlament dhe pastaj duhet ta transferojnë karrierën në një fushë tjetër, thotë lideri i LSDM-së.

Kovaçevski e mbajti postin e kryeministrit për gati dy vite nga janari 2022 deri në fund të janarit 2024, më parë ishte zëvendësministër, para kësaj kishte mbajtur poste të larta në Telekom, por edhe në kompani të tjera të telekomunikacionit, ku padyshim kishte të ardhura të larta.

Spasovski ka mbajtur poste të larta për gati 9 vjet, që nga Qeveria teknike e Përzhinit në vitin 2015. Ka qenë ministër i Punëve të Brendshme dhe për një periudhë të shkurtër kryeministër teknik.

Kështu që ata të dy kishin paga solide. Aq më tepër që nga prilli i kaluar, me Vendimin e Gjykatës Kushtetuese (21 mars 2023), u bë e mundur rritja drastike e pagave të zyrtarëve për 78 për qind dhe pagat e tyre arritën në rreth 2500 euro. Më 13 maj, pas paradës “Kam kujdes dhe vozis i sigurt”, ish ministri Spasovski, duke iu përgjigjur pyetjes së një gazetari, tha:

Në këtë moment paga është paguar sipas përllogaritjeve të reja të bëra në bazë të vendimit të Gjykatës Kushtetuese. Unë mendoj se paga është 153.000 denarë.

Dhe apanazhi i tyre është i dimensionuar mbi këto paga, të cilat pas reagimeve të publikut, vazhdimisht kanë paralajmëruar se do t’i ulin, por nuk e kanë bërë. Qeveria ka formuar edhe grupin punues që është dashur të gjejë zgjidhje, më pas zyrtarët e Qeverisë kanë theksuar se shtatë vendime ligjore duhet të ndryshohen, procedura është zvarritur dhe ulja e premtuar e pagave nuk ka ndodhur.

Tani Kovaçevski thotë se e kanë gjetur formulën magjike që pagat e zyrtarëve të mos rriten në të ardhmen. Ai njofton se grupi parlamentar i LSDM-së do të dorëzojë amendamente për të gjitha ligjet që do të rregullojnë pagat e zyrtarëve:

Kemi gjetur një zgjidhje të shëndoshë kushtetuese që nuk do të rrisë pagat e zyrtarëve me nivelin e ri të pagës mesatare. Me këtë zgjidhje do të ulen koeficientët ekzistues, pra nuk do të rriten pagat e të gjithë të zgjedhurve dhe të emëruarve.

Vetëm pas apanazhit prej 2500 eurosh, ky njoftim i tij, për të thënë të paktën, duket disi i pahijshëm, madje hipokrit, të paktën në raport me shumicën e qytetarëve që nuk “ulen katër vjet në parlament”, dhe që ndryshe nga zyrtarët, pasi qëndrojnë pa punë për arsye të ndryshme, “mendojnë vetë se ku dhe si ta transferojnë më pas karrierën e tyre në ndonjë fushë tjetër”.

 

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari