Kundërspin: E Majta nuk është zyrtarisht kundër anëtarësimit në BE, por në thelb është
“Jo në BE me çdo çmim” për shkak të “ndryshimeve tektonike gjeopolitike” dhe për shkak të “humbjes së integritetit dhe sovranitetit të vendit” me të gjitha marrëveshjet e deritanishme. Kështu thotë anëtarja e Presidiumit të së Majtës, Jovana Mojsoska. Nëse në të njëjtën kohë nuk shprehet qartë alternativa, e cila, sipas tyre, “ekziston gjithmonë”, E Majta shtrembëron të vërtetën se është vetëm një parti anti-NATO dhe jo një parti anti-BE. Sepse teza se “kjo alternativë” nuk sjell asnjë rrezik për paqen dhe integritetin e vendit është e rreme dhe nënkupton një regres të proceseve të paktën dy dekada e gjysmë më parë dhe një largim të plotë nga BE.
Shkruan: Teofil Blazhevski
Anëtarja e Presidiumit të së Majtës, Jovana Mojsoska, në një video intervistë për “Sloboden Pechat”, duke iu përgjigjur pyetjeve se a janë edhe parti antievropiane, siç akuzohen shpesh nga LSDM dhe VMRO-DPMNE, ka shprehur qëndrime partiake që kanë një kundërspin:
Spin: Premtojmë prej kohësh se nuk ka integrim euroatlantik, ka evropian dhe ka Atlantik… edhe pse në periudhën e fundit shohim që BE-ja po bëhet peng i interesave të NATO-s, edhe pse tashmë ka pasur përpjekje, sidomos në Francë, të mos varemi nga NATO për sigurinë, domethënë Evropa duhet të krijojë forcat e veta të sigurisë. Absolutisht, ne jemi kundër NATO-s, është në çdo statut të çdo partie të majtë në botë. NATO e ka tejkaluar kohën e saj për të cilën është formuar. Ne jemi për BE-në, por jo me çdo çmim. Sidomos në kushtet kur rendi gjeopolitik po ndryshon, ka ndryshime tektonike, nuk mund të themi se nuk ka alternativë, aq më tepër nëse përvoja tregon se çdo qasje jonë ndaj atyre integrimeve euroatlantike ka degraduar integritetin dhe sovranitetin e shtetit. Duke filluar nga viti 1995, Marrëveshja Kornizë, Marrëveshja e Prespës, madje edhe kur thamë se me Marrëveshjen e Prespës i përfunduam të gjitha çështjet e hapura, Pendarovski pohoi se nuk ka pasur çështje të hapura, tani kemi arritur në 2022, po përsëri kur Bullgaria, që ishte humbës në Luftën e Dytë Botërore, tani të na shantazhojë. Dhe nga ky aspekt nuk jam fare përkrahës që nuk ka alternativë… (nga minuta 7.30 deri. në minutën 9.17 të videos.)
[Burimi: SP/Shtypi i Mëngjesit – J. Mojsoska – data: 07.02.2023]
Kundërspin: Jovana Mojsoska, anëtare e kryesisë së partisë parlamentare të Majtës, i ka komunikuar opinionit se partia është pro anëtarësimit në BE dhe për këtë arsye nuk është parti antievropiane, por jo me çdo çmim, për dy arsye – “ndryshimet tektonike në rendin gjeopolitik” dhe dëmtimi i të gjitha marrëveshjeve që Maqedonia ka nënshkruar deri më tani në drejtim të integrimeve euroatlantike, të cilat kanë prekur “sovranitetin dhe integritetin e shtetit”. Theksimi i këtyre dy arsyeve të përgjithshme është shtrembërim i së vërtetës, spin.
Së pari, në periudhën pas pavarësisë së Maqedonisë së Veriut, pas referendumit të 8 shtatorit 1990, formimit të Qeverisë dhe Kuvendit të parë në vitin 1991 dhe gjithçka që pasoi, bota, e veçanërisht Evropa, gjithashtu u përfshi në vështirësi dhe procese dhe ngjarje të turbullta, të cilat ashtu si edhe sot mund të quhen “ndryshime tektonike të rendit gjeopolitik”. Nga rënia e Murit të Berlinit dhe ribashkimi i Gjermanisë, rënia/vetëshpërbërja e BRSS-së, deri te lufta më e madhe në Evropë – lufta/luftërat në ish-Jugosllavi (deri në këtë tani në Ukrainë), rënia e saj, përmes Procesit të Paqes së Dejtonit në 1995 dhe lufta NATO-SR në Jugosllavi nga viti 1999, pastaj konflikti/përplasja e shkurtër e luftës civile në Maqedoni në 2001, etj.
Proceset gjeopolitike tektonike nga atëherë e deri më sot janë të regjistruara edhe në kontinente të tjera, jo vetëm në atë euro-aziatike. Epo, megjithatë, në gjithë këtë përmbysje gjeopolitike tektonike prej dy dekadash të tëra, ndoshta edhe më shumë po të kemi parasysh Kalifatin dhe shembjen e afërt të Irakut, Sirisë, Afganistanit, statusin e Hong Kongut etj. – të gjitha partitë parlamentare që nga viti 1991 deri në hyrjen e së Majtës në Parlament në zgjedhjet e vitit 2020, me luhatje të vogla kohore të dy-tre partive të vogla nga viti 1999-2001, kanë pasur gjithmonë një politikë të përgjithshme që e ardhmja e vendit është anëtarësimi në NATO dhe BE.
Dhe kjo jo vetëm për shkak të vendndodhjes gjeografike të Republikës së Maqedonisë, por edhe për shkak të atyre ndryshimeve gjeopolitike që kushtëzuan ekonominë e përgjithshme, marrëdhëniet tregtare, gravitacionin natyror të njerëzve që largohen nga Maqedonia dhe kushtet më të mira të jetesës që ata kërkuan në shekujt 20 dhe 21 mbi të gjitha në Evropë dhe ndihma e tyre për ekonominë e brendshme përmes qindra miliona eurove të dërguara në vend është e rëndësishme. Prej këtu, të pretendosh se proceset gjeopolitike tektonike janë një nga arsyet për “jo në BE me çdo kusht” dhe për një përgjigje retorike, pa një përgjigje filozofike se “ka gjithmonë një alternativë”, de fakto është një shtrembërim i së vërtetës,spin.
“E Majta” do të modelonte dhe anulonte marrëveshjet kryesore
Kjo më sipër del ndoshta edhe më qartë nga përgjigjja shumë më e saktë e Mojsoskës ndaj pyetjes që u parashtrua si hipotetikisht, ashtu edhe si sqarim i “vijave të kuqe” të së Majtës për marrëveshjet e Ohrit dhe Prespës, nëse ato vijnë në pushtet nesër:
Pyetje: Ju shpesh e kritikoni marrëveshjen e Prespës, tani e keni thënë edhe këtë, jo si Jovana Mojsoska, por edhe si parti dhe kritikoni edhe marrëveshjen kornizë të Ohrit. A do të thotë kjo se me ardhjen tuaj në pushtet, ato marrëveshje do të ishin në përpjekje për t’i ndryshuar, për t’i anuluar dhe…?
Përgjigje: Absolutisht. E shihni, në praktikë është vërtetuar se ato marrëveshje që supozohej të ishin garantuese e stabilitetit dhe paqes rajonale, përkundrazi, nuk e përmbushën funksionin e tyre. Sa i përket Marrëveshjes Kornizë doli që pas 20 vitesh ajo është vetëm vegël partiake për të garantuar pushtetin politik të BDI-së… Sa i përket Marrëveshjes së Prespës, të gjithë e pamë se si u zhvillua, ishte një poshtërim, dhunim i demokracisë dhe të gjitha parimet, me largimin e deputetëve të dënuar për terrorizëm…. Ishte një shkelje e vullnetit të popullit në referendum që rezultoi i pasuksesshëm dhe absolutisht,çdo qeveri kur vjen në pushtet ka detyrë historike të korrigjojë këtë padrejtësi që u bë, ka për detyrë të realizojë vullnetin e popullit i cili u shpreh më 30 shtator 2018, kur populli tha qartë dhe me zë të lartë se nuk është me çdo kusht për BE-në dhe NATO-n…
Krahas të pavërtetës se Marrëveshja Kornizë “ka faj” për shndërrimin në mjet që shpesh keqpërdoret nga BDI-ja dhe VMRO-DPMNE-ja dhe LSDM-ja dhe partitë tjera shqiptare dhe maqedonase, fakt është se Ohri apo e ashtuquajtura Marrëveshja Kornizë çliroi energjinë negative që ishte grumbulluar në mesin e partive etnike shqiptare nga Maqedonia që nga Kushtetuta e parë në Republikën e Maqedonisë nga viti 1991 dhe politikat shumë të shpeshta pro-serbe e madje proruse që u zhvilluan në vend në periudhën 1991-1998 në raport me shqiptarët në vend (duke ndjekur metodat politike të Serbisë/Rusisë drejt heqjes së autonomisë së Kosovës).
Ajo Marrëveshje Kornizë e vitit 2001 u mësoi qytetarëve të Maqedonisë fjalën bashkëjetesë dhe reduktoi ndjeshëm tensionet ndëretnike. Marrëveshja kornizë dhe amendamentet kushtetuese të vitit 2002 mund të kenë sjellë masa jopopullore si amnistia, golgota e pjesëtarëve të policisë dhe ushtrisë për të ushtruar të drejtat e tyre ligjore për kompensim ose trajtim të paguar, zbatim rigoroz i rregullit të Badenterit, punësimi sipas të ashtuquajturit Balancues, është ndoshta i vjetëruar dhe ka nevojë për heqje, etj. por gjithsesi, tabloja e madhe është se ka kontribuar në paqen në vend, një reduktim të etno-shovinizmit dhe një humbje të përgjithshme e vullnetit mes dy bashkësive etnike më të shumta për të zgjidhur keqkuptimet me anë të armëve. Përveç kësaj, rriti vetëdijen për të drejtat e të gjitha komuniteteve tjera pakicë në vend, ndërgjegjësimin për nevojën dhe rëndësinë e mosdiskriminimit në të gjitha bazat, edhe sot kur është aktuale çështja e shënimit kushtetues të bullgarëve në RMV .
Me të gjitha dobësitë dhe zbrazëtirat ligjore që vendi mund t’i përplasë në kokë shumë shpejt përmes Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut (vendimi i shpallur më 16 shkurt për heqjen e ish-presidentit G. Ivanov), e njëjta gjë mund të thuhet edhe për Marrëveshjen e Prespës. Me një shtesë të vogël, se edhe pse referendumi i 2018-ës është ligjërisht i “dështuar”, por në fletëvotimet e referendumit ata qytetarë që janë shprehur, rreth 650 mijë vota të vlefshme, në mbi 90 për qind kanë thënë Po, ndërsa mbi një milion kanë refuzuar të shprehen, çka do të thotë automatikisht se, pavarësisht arsyeve, ata vendosën të mos ushtrojnë të drejtën e tyre për t’u shprehur.
Kjo marrëveshje, po ashtu asimetrike, përveç ndryshimit të dhimbshëm të emrit nga Republika e Maqedonisë në Republikën e Maqedonisë së Veriut, e futi vendin në përkushtimin e NATO-s të të gjitha partive parlamentare nga viti 1993 e deri më sot, me përjashtim të së Majtës, dhe ndihmoi në përfundimin e marrëveshjes për fillimin e negociatave me BE-në, e cila po rezulton të jetë shumë e rëndësishme në “ndryshimet tektonike të rendit gjeopolitik”.
Prandaj, qëndrimi i së Majtës i shprehur përmes Mojsoskës për ndryshimin apo anulimin e marrëveshjeve (në fund të intervistës ajo deklaroi edhe për ndryshimin e Kornizës së Negociatorëve me BE-në dhe ndërprerjen e marrëveshjes me Bullgarinë – e drejtë legjitime e shkruar në këtë marrëveshje), është shtrembërim i së vërtetës ose spin, sepse në atë rast del qartë se e Majta spinon se është parti pro BE-së, sepse de fakto, do të ketë ngrirje dhe distancim të aspiratave të vendit nga BE-ja.
* * *
Në të njëjtën kohë, nëse alternativa, e cila, apo jo, është “gjithmonë atje”, nuk thuhet qartë, E Majta shtrembëron të vërtetën se kjo alternativë nuk sjell asnjë rrezik për paqen në vend, dhe kjo do të thotë të shkosh përsëri në proceset e të paktën dy dekada e gjysmë më parë. Me këtë, të gjitha pozicionet e tjera të së Majtës nga lufta kundër korrupsionit, heqja e privilegjeve, ligjet antimonopol dhe kundër kamatave etj., që janë një grup mjaft i dobishëm i ofertës politike në vend, humbin në një farë mënyre rëndësinë e tyre, që është dëm shtesë në zhvillimin e demokracisë dhe të drejtave të njeriut të qytetarëve.
Për shkak të argumenteve të shprehura më lart, mund të vlerësohet se deklaratat e Jovana Mojsoska nga e Majta për dy arsyet kryesore për mos hyrje në BE pas çdo faze, janë spin.
Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari