Është publikuar raporti i monitorimit rajonal mbi narrativat e dezinformatave në Ballkanin Perëndimor

Dezinformatat/temat më të përhapura në tremujorin e fundit të 2023 në vendin tonë janë për luftën në Gaza. Një nga dezinformatat është se Perëndimi është përgjegjës për luftën midis Izraelit dhe Palestinës, vuri në dukje raporti

Një pjesë e madhe e dezinformatave në lidhje me ngjarjet botërore në vendet e Ballkanit Perëndimor tenton të formësojë një perceptim negativ për Ukrainën dhe Perëndimin (NATO, BE dhe SHBA) dhe të gjenerojë mbështetje për qëllimet gjeopolitike të Rusisë në rajon. Këtë e ka treguar raporti i fundit i monitorimit për tremujorin e fundit të vitit 2023, i përgatitur nga Fondacioni Metamorfozis.

Në cilin drejtim po lëviz dezinformimi në Ballkanin Perëndimor, cilat janë tendencat e dezinformatave që vërehen në rajon, çfarë narrative përdoren dhe për çfarë qëllimi – këto janë vetëm disa nga pyetjet, përgjigjet e të cilave gjenden në botim. Përmbajtja e mbuluar në raport i referohet analizës së tendencave të dezinformimit për secilin vend veç e veç (Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia)

“Dezinformatat/temat më të përhapura, në tremujorin e fundit të 2023, në vendin tonë janë për luftën në Gaza. Dezinformatë është se Perëndimi është përgjegjës për luftën midis Izraelit dhe Palestinës. Pastaj ekziston dezinformimi mbizotërues se Hamasi është një organizatë paraushtarake e krijuar nga Mossad i Izraelit me ndihmën e CIA-s. “Gjithashtu pretendohet se armët perëndimore të dorëzuara në Ukrainë përfundojnë në duart e Hamasit”, theksohet në raport.

Lidhur me luftën në Ukrainë, dezinformi kryesorë është se Rusia e fitoi luftën, do të thotë se mundi Ukrainën, BE-në dhe NATO-n. Më pas, publikohen postime të rreme se Ukraina dërgon gratë shtatzëna në vijën e parë të frontit dhe jepen deklarata të rreme për Zelenskin.

Sipas gjetjeve, narrativat anti-evropiane janë të zakonshme në të gjitha vendet e rajonit dhe temat kryesore për përhapjen e dezinformatave lidhen gjithmonë me luftërat si tema të ngarkuara ndjeshëm emocionalisht dhe polarizuese. Qoftë lufta ukrainas-ruse apo lufta në Lindjen e Mesme – si pjesë e një pasigurie të përgjithshme globale apo luftëra “të mundshme” ballkanike që nxisin intolerancën dhe panik ndëretnik, këto tema janë të pranishme në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, në shumicën e zakonshme në përhapjen e dezinformatave.

“Gjatë periudhës raportuese u shfaqën sërish dezinformata për një luftë të mundshme në Ballkan. Përveç akuzave të ngritura ndaj qeverisë së Kosovës për kushtet sfiduese të serbëve të Kosovës, narrativat janë zgjeruar për të denigruar të gjithë shqiptarët etnik, duke përfshirë kërcënimin e njohur të një “Shqipërie të Madhe”. “Shumë prej këtyre artikujve dezinformues jo vetëm që kanë potencialin për të minuar procesin demokratik të një vendi dhe për të rrënjosur ndjenja pro-autoritare, por edhe për të shkaktuar dhunë dhe radikalizëm brenda dhe përtej kufijve,” thuhet në raport.

Organizata partnere serbe, Qendra për Çështje Ndërkombëtare dhe Siguri (ISAC), beson se gjatë kësaj periudhe, narrativat kryesore negative dhe të rreme, përveç propagandës që kanë të bëjnë me luftërat në Ukrainë dhe Gaza, kanë qenë të natyrës lokale.

“Parlamenti kombëtar dhe zgjedhjet e pjesshme vendore, të mbajtura më 17 dhjetor, tërhoqën vëmendjen e mediave. Fushata zgjedhore e partisë SNS në pushtet kishte shumë më tepër shikueshmëri se e gjithë opozita dhe si zakonisht, u karakterizua nga një fushatë shpifjeje ndaj opozitës, u karakterizua nga narrativa të rreme dhe mungesë transparence dhe dialogu. “Një atmosferë e tillë e mban Serbinë shumë të cenueshme ndaj teorive të konspiracionit dhe narrativave të rreme”, thonë ata.

“Faktoje” nga Shqipëria, nga ana tjetër, vë në dukje se në periudhën e fundit, narrativa që dominoi diskursin publik në Shqipëri ishte marrëveshja e arritur mes kryeministrit shqiptar Edi Rama dhe homologes së tij italiane Giorgia Meloni në lidhje me menaxhimin e flukseve të emigracionit të paligjshëme ndaj Italisë.

Në Kosovë, nga ana tjetër, “Sbunker” vëren se fluksi i dezinformatave me origjinë nga Serbia luajti një rol të rëndësishëm në intensifikimin e tensioneve në veri të Kosovës.

“Gjatë periudhës së raportimit, ekipi i Sbunkerit ishte i zellshëm në monitorimin dhe debutimin e pretendimeve kryesore të propagandës nga aktorët e jashtëm në Ballkanin Perëndimor dhe nga burimet e brendshme. Disa media serbe nga veriu i Kosovës kanë propaganduar një narrativë lidhur me pretendimin se Qeveria e Kosovës po planifikon të dëbojë serbët nga kjo zonë. Kjo narrativë është përforcuar pas futjes së rregullores së re nga Banka Qendrore e Kosovës, e cila ndalon përdorimin e dinarit serb”, thuhet në “Sbunker”.

Pavarësisht nga një rënie në numrin e artikujve dezinformues në lidhje me luftën e Rusisë në Ukrainë, narrativat e vazhdueshme vazhdojnë të qarkullojnë në të gjithë peizazhin mediatik dhe rrjetet sociale të Ballkanit Perëndimor.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari