Burrë dhe grua të plagosur nga bombardimet ruse të Ukrainës, manipulohet se “aktrojnë viktima”
Nuk është e vërtetë që burri dhe gruaja të shfaqur në videon e postimit “aktrojnë viktima”. Po flasim për të mbijetuarit e bombardimeve ruse në Ukrainë. Fotografitë e të mbijetuarve u publikuan në faqet e para të shumë mediave botërore
Po shqyrtojmë një postim të publikuar në rrjetin social Facebook ku thuhet:
Ukraina, viktima, aktorë. Fillimisht një selfie, pastaj shkojmë në punë.
Si pjesë e postimit është shpërndarë një video ku shihet një burrë dhe një grua me fasha në kokë dhe gjurmë gjaku në rroba. Në pamje shihet edhe shiriti i policisë, fotoreporterët dhe një person me uniformë që ndodhet pranë gruas. Ajo i kërkon njërit prej të pranishmëve që ta fotografojë me celularin e tij.
Ndryshe nga e pavërteta e paraqitur në postim, se ishte një akt aktrimi, personat në video janë plagosur vërtet nga sulmi rus.
Fotot e burrit dhe gruas nga video në postim janë publikuar në media të shumta botërore. Nuk bëhet fjalë për ndonjë aktrim. Fakti që gruaja në video i kërkon dikujt të pranishëm që t’i fotografojë, nuk është për nevoja të një lloj “skene”.
Në lidhjen e mëposhtme mund të shikoni një histori të publikuar në faqen e internetit të Associated Press më 10 tetor 2022. Në kuadër të rrëfimit janë publikuar disa fotografi, ku shihet burri dhe gruaja nga videoja në postimin që po rishikojmë, me gjak në trup dhe fasha në kokë. Artikulli i Associated Press thotë se të hënën, Rusia u hakmor për sulmin në urën e Krimesë duke bombarduar gamën më të gjerë të objekteve, duke synuar civilët në këto sulme kritike, duke rrëzuar sistemet që furnizojnë Kievin me energji elektrike dhe ujë, duke shkatërruar ndërtesa dhe të paktën 14 persona vdiqën.
Shërbimi i Katastrofave dhe Aksidenteve të Ukrainës tha se rreth 100 njerëz u plagosën në sulmet tokësore dhe ajrore të udhëhequra nga Rusia në të paktën 14 rajone, duke filluar nga Lviv në perëndim deri në Kharkiv në lindje. Shumica e sulmeve u zhvilluan larg vijës së frontit.
Edhe pse Rusia deklaroi se raketat kishin për qëllim objektet ushtarake dhe energjetike, disa prej tyre përfunduan në zona civile ndërsa njerëzit shkonin në punë dhe në shkollë. Një raketë goditi një shesh lojërash për fëmijë në qendër të Kievit dhe një tjetër goditi një universitet.
Sulmet lanë pjesën më të madhe të vendit pa energji elektrike, duke detyruar autoritetet ukrainase t’u kërkojnë qytetarëve të tyre të kursejnë energjinë elektrike dhe të njoftojnë se do të ndalojnë eksportimin e energjisë elektrike në Evropë nga e marta. Mungesa e energjisë elektrike shpesh rezulton që njerëzit që jetojnë në Ukrainë të mos kenë as ujë, pasi sistemi mbështetet në energjinë elektrike për të funksionuar pompat dhe pajisjet e tjera. Andriy Yermak, një këshilltar i lartë i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, i tha Associated Press se sulmet nuk kishin kuptim praktik ushtarak dhe se qëllimi i Rusisë ishte të shkaktonte një fatkeqësi humanitare.
Presidenti rus Vladimir Putin tha se forcat e tij shënjestruan infrastrukturën kryesore energjetike me armë precize në shenjë hakmarrjeje për atë që ai pretendoi se ishte një “sulm terrorist nga Kievi”, duke iu referuar përpjekjeve të Ukrainës për të zbutur pushtimin e Moskës, duke përfshirë një sulm në urën kyçe midis Rusisë dhe Krimesë së aneksuar. Sipas presidentit Putin, sulmi në urë ishte vepër e shërbimeve speciale ukrainase. Ai premtoi një përgjigje të ashpër dhe proporcionale nëse sulmet e mëtejshme nga Ukraina kërcënojnë sigurinë e Rusisë.
Në sulmin e Rusisë ndaj Ukrainës nga e hëna (10 tetor 2022), u dëmtuan 70 pika infrastrukturore, 29 prej të cilave janë kritike. Rrethi Shevchenkivsky i Kievit, ku ndodhet qyteti i vjetër historik dhe zyrat e qeverisë, ishte i përshtatshëm. U godit edhe zona pranë zemrës së Kievit, ku ndodhet parlamenti dhe ndërtesa tjera kryesore.
Sulmet i dërguan qytetarët e Kievit dhe Kharkivit në strehimore, disa prej të cilëve ndodheshin në stacionet e metrosë.
Ky është pikërisht konteksti në të cilin është xhiruar video e shpërndarë në postim. Nuk po flasim për aktorë, por për njerëz nga Kievi që sapo i kanë shpëtuar një bombardimi!
Në linkun e mëposhtëm janë publikuar 12 foto, ku në disa prej tyre shihet burri dhe gruaja me fasha në kokë. Fotografi nga fotoreporteri i Associated Press, Efren Lukatski.
Për njërën nga fotografitë, përshkrimi është si më poshtë:
Njerëzit marrin ndihmë mjekësore në vendngjarje pas një bombardimi rus në Kiev, Ukrainë, të hënën, 10 tetor 2022. Raketat ruse vërshuan mbi qytetet anembanë Ukrainës të hënën, duke sjellë frikë dhe shkatërrim në zonat që kishin qenë relativisht paqësore për muaj të tërë. Është një përshkallëzim i luftës së Moskës kundër fqinjit të saj. Por analistët ushtarakë thonë se nuk është aspak e qartë nëse sulmet përfaqësojnë një pikë kthese në një luftë që ka vrarë mijëra ukrainas dhe ka detyruar miliona të largohen nga shtëpitë e tyre.
Fakti që gruaja e plagosur në fotografi i kërkon dikujt të pranishëm që t’i bëjë fotografi nuk përbën provë se ajo është aktore dhe se po shtiret. Një pretendim i tillë është spin.
Nuk është e vërtetë që burri dhe gruaja e shfaqur në video në postim, aktrojnë viktima. Po flasim për të mbijetuarit e bombardimeve ruse të Ukrainës. Fotografitë e të mbijetuarve u publikuan në faqet e para të mediave të shumta botërore. Për të gjitha faktet e mësipërme, ne e vlerësojmë postimin si të pavërtetë.
Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari