Zona e sigurisë: Nuk ka “lamtumirë” për protestat, tubime mund të ketë, vetëm jo në oborrin e Kuvendit

Nga admin On Jun 10, 2025 0

Фото: Официјален ФБ профил на Собранието на РСМ

Qëllimi i ligjit të ri është të parandalojë kompanitë private nga ndërtimi i objekteve pranë parlamentit, dhe jo të ndalojë protestat e qytetarëve, siç u raportua fillimisht nga disa media. Thelbi i ligjit, i cili mbështetet nga të gjitha grupet parlamentare, është se aktivitetet e ndërtimit, tubimet publike, protestat dhe ngjarjet janë të ndaluara në oborrin e Parlamentit – lëndina prej 1.5 hektarësh pranë Shtëpisë së Forcave të Armatosura… Ky seksion përfshin truallin që iu shit një investitori privat rreth dhjetë vjet më parë, i cili duhej të ndërtonte një garazh shumëkatësh atje, pothuajse ngjitur me parlamentin. Ligji do ta kthejë tokën në pronësi të shtetit, dhe pronari privat duhet të kompensohet në shumën për të cilën e bleu tokën.

Do të ketë një zonë sigurie rreth Parlamentit, por protestat do të jenë ende të mundshme në rrugën “11 Tetori”. Më saktësisht, si më parë, tubimet do të jenë të mundura në pjesën e rrugës që kalon pranë hyrjes kryesore parlamentare dhe parkut “Gruaja Luftëtare”.

Zgjidhja e re ligjore që shpall zonën përreth parlamentit zonë sigurie ka shkaktuar dilema publike. Thelbi i ligjit, i cili mbështetet nga Kryetari i Parlamentit, Afrim Gashi, dhe të gjitha grupet parlamentare, është se aktivitetet ndërtimore, tubimet publike, protestat dhe ngjarjet janë të ndaluara në oborrin e Parlamentit – lëndina me një sipërfaqe prej 1.5 hektarësh pranë Shtëpisë së Forcave të Armatosura, si dhe fluturimet e dronëve deri në një lartësi prej 100 metrash janë gjithashtu të ndaluara. Kjo pjesë është vendi ku trualli iu shit një investitori privat rreth dhjetë vjet më parë, i cili duhej të ndërtonte një garazh shumëkatësh atje, pothuajse ngjitur me parlamentin. Ligji do ta kthejë tokën në pronësi të shtetit, dhe pronari privat duhet të kompensohet në shumën për të cilën e bleu tokën.

Në ditën (02.06.2025) kur projektligji u paraqit me procedurë të shkurtuar nga shtatë deputetë – Afrim Gashi, Nikola Micevski, Oliver Spasovski, Borislav Krmov, Blerim Bexheti, Vesna Bendevska dhe Blerim Qoku, disa media (dezinformuan) se po ndalohen protestat para Parlamentit.

**Foto: Pamje e ekranit e projektligjit**

Disa media raportuan se të gjitha grupet parlamentare kishin rënë dakord ta shpallnin ligjërisht zonën përreth Parlamentit si zonë sigurie, e cila, sipas artikujve, do të ndalonte protestat përpara ndërtesës legjislative. Në këtë frymë, disa nga titujt kryesorë të gazetave pretendonin:

Për këtë vendim ligjor reagoi edhe nisma qytetare Qytet i Gjelbër dhe Human (ZHGJ). Sipas tyre, ngritja e një “zone sigurie” rreth Kuvendit në përkthim do të thotë ndalim i tubimeve publike të qytetarëve, dhe me këtë:

Jo vetëm që po shkelet Kushtetuta, por deputetët po na dërgojnë një mesazh të qartë – demokracia përfaqësuese ka vdekur.

Cili është qëllimi i ligjit?

Në kundërshtim me këto pikëpamje, të nesërmen – më 3 qershor, kur Parlamenti përcaktoi nevojën për të miratuar ligjin, përkatësisht miratoi në lexim të parë Projektligjin për Shpalljen e Zonës Rreth Parlamentit si Zonë Sigurie, koordinatorët e grupeve parlamentare të VMRO-DPMNE-së, LSDM-së dhe “Frontit Evropian”, në deklaratat për mediat, theksuan se qëllimi i ligjit është të parandalojë kompanitë private nga ndërtimi i objekteve afër dhomës ligjvënëse, dhe jo të ndalojë protestat e qytetarëve.

Koordinatori i grupit parlamentar të VMRO-DPMNE-së, Nikola Miceski theksoi se qëllimi është të shënohet e gjithë zona që Parlamenti duhet ta ketë në zotërim.

Jeni të vetëdijshëm edhe ju se në Kuvend, sipas disa procedurave të mëparshme, duhej të ndërtohej një objekt privat shumë pranë Kuvendit, dhe për këtë arsye u kërkua ndërtimi i një garazhi me kate, dhe për këtë arsye kërkohej një zgjidhje për të kapërcyer këtë problem, domethënë që hapësira përreth Kuvendit të mbetet vetëm e Kuvendit. Pse quhet “zona e sigurisë” e Kuvendit? Qartë kjo është mënyra për të shënuar gjithë hapësirën që duhet të ekzistojë përreth Kuvendit, që Kuvendi duhet ta ketë në pronësi për të mundur të realizojë vetë projektet që janë parashikuar aty, përfshirë edhe ndërtimin potencial të një garazhi me kate për Kuvendin, pa ndonjë objekt privat tjetër biznesi që mund të ndërtohet në vetë hapësirën e objektit. Ky është një ligj që është punuar për një periudhë të gjatë kohore, ku në grupin punues ishin përfshirë institucione të ndryshme duke filluar nga Avokati i Popullit, Komuna e Shkupit, shërbimet e Kuvendit, Ministria e Transportit dhe Lidhjeve, anëtarë të Qeverisë, të cilët së bashku punuan mbi versionin draft. Të gjithë ne si koordinatorë të grupeve parlamentare në Kuvend, në mënyrë konsensuale e nënshkruajmë këtë vendim ligjor për të kapërcyer vetëm këtë problem, tha Miceski.

Ai theksoi se nuk ndalohen protestat, por vetëm kufizohen koordinatat përreth Kuvendit, që është fillimi i rrugës “11 Tetori” deri te Instituti i Statistikave, pra “hapësira që do t’i kalojë pronësisë së Kuvendit dhe që ai do të mund ta përdorë dhe të kryejë aktivitete brenda saj, jo subjektet private.”

Po ashtu, koordinatori i grupit parlamentar të LSDM-së, Oliver Spasovski, theksoi se me këtë do të parandalohet që ndonjë subjekt privat të ndërtojë ndonjë objekt privat vetëm 2.5 metra larg Kuvendit.

Në vitin 2009, qeveria e atëhershme e VMRO-DPMNE-së shiti tokë shtetërore në një kompani private vetëm 2.5 metra larg Kuvendit për të ndërtuar një garazh me kate dhe u zhvilluan procedura gjyqësore. Ju jeni dëshmitarë se që nga dita e konstituimit të kësaj përbërjeje legjislative filluan me rrethimin e hapësirës për ndërtimin e garazhit me kate, gjë që absolutisht nuk mund të ndodhë. Në asnjë shtet normal nuk mund të ketë pronar privat garazhi me kate vetëm 2.5 metra nga Kuvendi, duke u ndërtuar pranë objekteve me interes jetik dhe kombëtar. Kjo zonë e mbrojtur zgjidh këtë problem, duke ndaluar ndërtimin e çdo objekti, as tani e as në të ardhmen, përveç për nevojat e Kuvendit të Maqedonisë, tha Spasovski.

Blerim Bexheti, deputet nga “Fronti Evropian”, gjithashtu theksoi se nuk është qëllimi të kufizohen protestat dhe se janë marrë vesh së bashku për arsye krejtësisht të tjera.

Në lidhje me këtë, në rrjetet sociale u shpreh edhe kryetari i Levicës, Dimitar Apasiev, i cili po ashtu pohon se me ligjin nuk ndalohen protestat, por, siç thotë ai:

Le të mos jemi të pjekur dhe të pafajshëm… Qëllimi i Ligjit për zonën e sigurisë rreth Kuvendit është të nacionalizojmë parcelën private të klientit të Pançe Toshkovskit (një kompani VMRO-je që gjatë kohës së Gruevskit “bleu” tokën prapa parlamentit pranë Shtëpisë së ARM-së, duke dashur të ndërtojë një ndërtesë – “ngjitur”) – dhe jo të ndalohen protestat!

Sipas lartësive, bulevardi përpara Kuvendit mbetet i lirë për protesta. Mos u mashtroni nga çdo spin, lajme të rreme o njerëz! Kontrolloni vetë, shkroi Apasiev në Facebook.

Një vendim ligjor i tillë ishte paralajmëruar që vitin e kaluar, ndërsa presidenti i Kuvendit, Gashi, në fund të janarit të këtij viti në një bisedë me gazetarët tha se teksti i ligjit ishte gati 99 për qind dhe sipas parashikimeve të tij, në shkurt duhej të hynte në procedurë parlamentare. Megjithatë, kjo nuk u realizua dhe propozim-ligji u dorëzua në parlament më 2 qershor.

Çfarë përmban ligji?

Propozim-ligji ka gjithsej 12 nene, ku me nenin e parë shpallet hapësira rreth Kuvendit si zonë sigurie, me nenin e dytë precizohet se kjo zonë “paraqet interes publik me rëndësi për shtetin”, ndërsa me nenin e tretë përcaktohet se çfarë është zona sigurie.

Zonë sigurie është sipërfaqja e hapësirës përreth objektit të Kuvendit me kufi të përcaktuar, e cila përfshin tokën dhe hapësirën ajrore, deri ku, për arsye sigurie dhe për interesa të sigurisë së shtetit, qasja dhe përdorimi janë të kufizuara me ligj, thuhet në nenin 3.

Në nenin 4 janë përcaktuar kufijtë dhe është përshkruar në detaje përmbajtja e hapësirës përreth Kuvendit që përfshihet në zonën e sigurisë (parcelat kadastrale, sipërfaqja, koordinatat e pikave të ndërprerjes).

**Foto: Pamje e shkrepur nga propozim-ligji (printscreen nga propozim-ligji)**

Neni 8 (paragrafi 1) përcakton se në zonën e sigurisë ndalohen:

aktivitetet ndërtimore;
vendosja e infrastrukturës linjore dhe instalimeve;
mbajtja e tubimeve publike, protestave apo manifestimeve;
fluturimi me dronë dhe lloje të tjera të mjeteve ajrore pa pilot në hapësirën ajrore mbi Kuvendin dhe zonën e sigurisë;
dhe kryerja e veprimeve të tjera që pengojnë ose pamundësojnë funksionimin normal të Kuvendit dhe objekteve që ndodhen në afërsi të tij, deri në kufijtë e zonës së sigurisë.

Në pjesën hyrëse të ligjit thuhet se shpallja e hapësirës përreth parlamentit si zonë sigurie nuk është diçka e re apo e panjohur, dhe si shembuj përmenden parlamentet e Austrisë, Belgjikës, Gjermanisë, Rumanisë dhe Hungarisë.

Ligji hyn në fuqi ditën e publikimit në Gazetën Zyrtare (neni 12). Brenda një afati prej 30 ditësh nga dita e hyrjes në fuqi, toka që është në pronësi të kompanisë private kalon në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ndërsa pronarit të mëparshëm i kthehet shuma e paguar sipas marrëveshjes së blerjes, e rritur me shpenzimet për komunalet dhe investimet eventuale (neni 10).

Uljet dhe ngritjet e garazhit shumëkatësh

Toka shtetërore pranë Kuvendit u shit përmes ankandit publik në vitin 2013, gjatë kohës së ish-kryeministrit Nikola Gruevski, ndërsa ministër i Transportit dhe Lidhjeve ishte Mile Janakieski.

Kompania “Ango” DOOEL e bleu parcelën prej 2.455 metrash katrorë për 136 euro për metër katror, ose gjithsej për 333.000 euro. Sipas planit të detajuar, ishte paraparë që garazhi të ketë përdhesë dhe dy kate, ndërsa hyrja ishte planifikuar nga rruga hyrëse mes Kuvendit dhe Shtëpisë së ARM-së.

Investitori, “Ango” DOOEL, mori leje ndërtimi në gusht të vitit 2014 nga Komuna Qendër, por Komuna e anuloi atë në vitin 2018, sepse ndërtimi nuk kishte filluar brenda afatit të paraparë.

Deri në vitin 2021, Komuna dhe “Ango” zhvilluan dy procese gjyqësore para Gjykatës Administrative, të cilat kompania i fitoi në favor të saj. Siç raportoi “Prizma”, kompania ishte përfaqësuar nga ministri aktual i Punëve të Brendshme, Pançe Toshkovski, atëherë në rolin e avokatit.

Sipas raportimeve, Toshkovski ishte gjithashtu anëtar i Komisionit të Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve për shpronësimin e tokës, kur për herë të parë u shit kjo parcelë në vitin 2009. Atëherë ajo u ble nga kompania e naftës “Makoil” nga Shkupi, e cila më pas u tërhoq, dhe toka iu dha familjes Trpkovski.

Ndërkohë, në nëntor të vitit të kaluar, në një seancë të mbajtur në Kuvend, pronarja e kompanisë, Ankica Trpkovska, u zgjodh anëtare e komisionit të Agjencisë për Komunikime Elektronike (AKE), institucioni shtetëror që rregullon sektorin e telekomunikimeve. Sipas faqes zyrtare të internetit të AKE-së, Trpkovska tani është nënkryetare e Komisionit të AKE-së.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari