Serbët në Maqedoninë e Veriut nuk e arsyetojnë luftën në Ukrainë, disa prej tyre mbështesin Rusinë

Serbët si dhe disa anëtarë të shoqatave serbo-maqedonase në Pollog janë kundër pushtimit të çdo vendi dhe janë në favor të ruajtjes së tërësisë territoriale dhe sovranitetit të Ukrainës. Por disa prej tyre, megjithatë dënimet nga shumë vende dhe organizata, si dhe indikacionet se keqkuptimet duhet të zgjidhen përmes diplomacisë, ende besojnë se presidenti rus Vladimir Putin mund të ketë pasur të drejtë të ndërhyjë ushtarakisht në fqinjin e tij lindor, sepse, siç thonë ata bota perëndimore ndërhyri në oborrin e shtëpisë së tyre, kështu që për vetëmbrojtje Rusia nisi pushtimin.

 

Shkruan: Zoran Dimovski

 

Primislav Stanojeviq, kryetar i “KUD Sveti Sava 1” Tetovë, shoqatë e cila është pjesë e komunitetit serb në Maqedoni, pavarësisht politikës dhe interesave maqedonase, për “Vërtetmatësin” thotë se ai, dhe sipas tij shumë serb që jetojnë në Maqedoni, pajtohen dhe kanë të njëjtin qëndrim me lidershipin shtetëror serb, gjegjësisht presidentin serb Aleksandar Vuçiq.

Ne nuk jemi ndjekës të verbër të Vuçiqit, por shohim dhe e kuptojmë politikën botërore, shtoi Stanojeviq.

Ai ka lindur në Prizren, thotë se e di çfarë është lufta dhe si është vuajtja. Ai dëshiron që e gjithë kjo të përfundojë sa më parë, sepse është një luftë vëllavrasëse mes dy popujve sllavë ortodoksë.

Pra, ne nuk duam agresion, sepse jemi serbë, e dimë se çfarë do të thotë agresioni dhe çfarë do të thotë të bombardoheni për 79 ditë nga 19 vendet më të mëdha. Ne si serbë që jetojmë këtu e duam shumë këtë vend. Por, ne nuk i mbështesim sanksionet ndaj Rusisë të vendosura nga Maqedonia, sepse kjo është një luftë vëllavrasëse mes popujve ortodoksë, thotë Stanojeviq.

Ai shpreson se lufta do të përfundojë pasi të arrihet marrëveshje në tryezë të përbashkët. Sa më shpejt aq më mirë për të gjithë, sepse pasojat ekonomike janë të mëdha në të gjithë botën, duke marrë parasysh hambarin e madh në Ukrainë, por edhe varësinë nga derivatet ruse. Duhet të ndjekim një politikë dhe ekonomi neutrale duke parë interesat tona dhe jo të dëgjojmë disa politikanë, të cilët janë antirusë, shton Stanojeviq, i cili sipas përgjigjeve për “Vërtetmatësin” ka qëndrime pro-ruse.

 

Në Maqedoni, politika drejtohet nga njerëz të gabuar. Bujar Osmani, ministri i Punëve të Jashtme, nuk mund të na thotë të mos blejmë karburant në “Luk Oil”. Do të blej karburant ku të dua. Kjo është një fatkeqësi, çmimet janë rritur, është kaos! Zoti na ndihmoftë!

Inflacioni i vret të gjithë. Tani kushtet janë të këqija sepse ka luftë, nuk mund të parashikosh, nuk e dimë se çfarë do të ndodhë. Dashtë Zoti që lufta të përfundojë sa më parë, sepse sado të zgjasë lufta duhet të përfundojë me një marrëveshje në tavolinë. Megjithatë, ka rëndësi nëse ulesh si fitues apo si humbës. Por Rusia nuk do të tërhiqet, shprehet i bindur Stanojeviq.

Ndryshe, Bujar Osmani, në muajin mars, në “Click Plus” në TV21 deklaroi se me blerjen e naftës ruse financohet ushtrinë ruse, e me këtë edhe pushtimi i Ukrainës.

Stojanoviq, megjithatë, beson se presidenti serb po ndjek një politikë të qartë, të mençur, një politikë të fqinjësisë së mirë që ndihmon. Ai shpreson se koncepti i kufijve të hapur përmes “Ballkanit të Hapur” do të kontribuojë në afrimin e kombeve. Me këtë, rreziqet e luftërave do të jenë shumë më të ulëta, ekonomia më e madhe dhe aktivitetet tona të ngecura për shkak të Covid-it, por edhe tani për shkak të luftës, do të jenë më të pasura ndërkombëtarisht.

Nga Shoqata serbo-maqedonase “KUD Branko Chajka Tetovë”, kanë ndërtuar qëndrim zyrtar për të mos komentuar zhvillimet e fundit politike, edhe pse, siç thonë ata, ndikon dhe do të ndikojë në aktivitetet e tyre.

Kur shkruhen projekte, ekziston një pikë e rreziqeve, për shkak të të cilave ajo ngjarje nuk do të ndodhte, siç janë përmbytjet, tërmetet, madje edhe lufta. Lufta nuk është këtu, por si domino do të ndihet. Sapo dolëm nga pandemia, nuk jemi shëruar dhe tani kjo luftë ka krijuar disi ankth dhe shqetësim dhe e ndjejmë edhe në pjesën ekonomike. Ne kemi marrë mjete nga Ministria e Kulturës për një vizitë në Tuzla në BeH, shpresojmë që këtë vit të mos i kthejmë mjetet. Pandemisë disi i duket fundi, por nuk e dimë se çfarë do të ndodhë me krizën e re, dhe për ne kjo është një mundësi e mirë dhe do të ishte freskuese të kishim një shfaqje sepse kemi tre vjet që qëndrojmë në vend, tha Sonja Andonov, kryetare e Shoqatës së Serbëve dhe Maqedonasve “KUD Branko Çajka Tetovë”

Marin Najdov, si sekretar i Shoqatës “KUD Branko Çajka Tetovë”, na tha qëndrimin e tij personal lidhur me luftën në Ukrainë. Ai vetë ka marrë pjesë në konfliktin ushtarak në vitin 2001 në vendin tonë në krah të forcave të sigurisë maqedonase. Lufta është mizore, thotë ai, ndërsa tani nuk e kanë të lehtë ushtarët në asnjërën anë, as civilët, as ata që po largohen nga shtëpitë e tyre.

Edhe pse ka sulme të mëdha se Rusia është fajtore për atë që po ndodh, unë mendoj saktësisht të kundërtën. Mendimi im nuk ka lidhje me Shoqatën, sado që ata të sulmojnë rusët për shkak të aktiviteteve të tyre, mendoj se kanë të drejtë, sepse çdo njëra, qoftë edhe një kafshë e vogël, nëse hyn në një hapësirë ​​që është territori i saj ose e ndjen se ajo është territori i saj, që do të mbrohet. Rusët kanë paralajmëruar si BE-në ashtu edhe NATO-n dhe publikun botëror se do të ishte e rrezikshme nëse NATO i afrohej dhe e vërteta doli të ishte e rrezikshme.

Natyrisht, jo çdo luftë është e justifikuar, por rusët e kanë paralajmëruar qartë NATO-n që të mos iu afrohet kufijve të tyre, tha Najdov.

Nuk është e qartë për çfarë hyrje “në hapësirë ​​që është territori i saj“, bëhet fjalë në deklaratën e Najdovit. Ukraina nuk hyri në territorin rus, siç nuk e bëri as NATO. Përkundrazi, ndodhi e kundërta. Ukraina nuk është anëtare e NATO-s dhe as nuk ka mundësi të bëhet anëtare në afat të shkurtër.

Megjithatë, shton Najdov, ne si Shoqatë nuk bëjmë politikë dhe na interesojnë gjërat që promovojmë, e kjo është gjuha, folklori, zakonet. Politika maqedonase, thotë ai, nuk ka zgjidhje – rruga e saj është drejt Evropës, e cila insiston që shtetet anëtare, por edhe ata që aspirojnë të jenë pjesë e saj, të kenë të njëjtën linjë në politikë, që në njëfarë mënyre është një gjë e natyrshme, shtoi ai.

Serbia është ndarë nga ky drejtim, sepse marrëdhëniet e saj me Rusinë janë të ndryshme, krahasuar me marrëdhëniet mes Maqedonisë dhe Rusisë. Interesi i saj për Rusinë nuk i jep të drejtën të mbajë qëndrim kundër saj, siç kanë vendet e tjera evropiane. Secili mbron të vetin dhe udhëhiqet nga interesi i tij, thotë Najdov.

Nëse analizojmë qëndrimet e disa anëtarëve të shoqatave serbe për krizën ruso-ukrainase, shihet se ato janë të ngjashme me lidershipin shtetëror serb, gjegjësisht me ato të presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq. E këtë, hapur për “Vërtetmatësin” e thotë kryetari i Shoqatës “Shën Sava 1”, Primisllav Stanojeviq.

Presidenti serb Vuçiq, në fillim të këtij muaji tha se Serbia do të bashkohet me të gjitha rezolutat e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së për shkeljen e integritetit territorial të Ukrainës në konfliktin me Rusinë, por do të refuzojë të gjitha ato që lidhen me sanksionet kundër Rusisë.

Kemi pasur nëntë votime, ne nuk jemi bashkuar në tetë, në një jemi bashkuar. Për gjithçka që ka të bëjë me shkatërrimin dhe cenimin e integritetit territorial, Serbia bashkohet, për gjithçka që ka të bëjë me sanksionet, Serbia nuk do të bashkohet, të paktën për aq kohë sa ne mund të durojmë këtë dhe pak më shumë, edhe disa ditë derisa unë jam de fakto President i Republikës. Tani, pasi të zgjidhni dikë tjetër (në zgjedhje), kjo është një histori tjetër, deklaroi Vuçiq.

Ndryshe, partia më e madhe e serbëve në Maqedoni nuk ishte pjesë e votimit për dokumentin me të cilin Kuvendi i Maqedonisë dënoi Rusinë për pushtimin e Ukrainës. Deputeti dhe lideri i Partisë Demokratike të Serbëve në Maqedoni, Ivan Stoiljkoviq në Kuvend më 4 mars dha shpjegimin e tij mjaft të paqartë dhe të paqëndrueshëm pse nuk e votoi dokumentin.

 

Më falni, nuk jam gati të admiroj kukullat fiktive që këndojnë si të çmendur fillin e ndyrë nga arsenali perëndimor i histerisë anti-ruse, dhe ende nuk kanë filluar të kërkojnë plasman alternativ për pjeshkët e Kavadarit, mollët e Resnjës, domatet e Strumicës dhe Kumanovës … fshatarët tanë dhe punëtorët tanë na sollën në Kuvend për të mbrojtur interesin e tyre, e jo kryeqytetin e fëlliqur të oligarkisë globaliste. Prandaj, nuk duhet të habiteni nga disponimi dominues i popullit tonë, por të keni frikë se jeni në anën tjetër të popullit tuaj dhe historia do ta tregojë fundin. Unë edhe këtë herë zgjedh rrugën më tl vështirë. Në fakt, actum est, ilicet, dikush do të duhet të hapë derën për Maqedoninë në realitetin e ri, e kjo do të vijë padyshim, tha Stoiljkoviq.

Eksportet i Maqedonisë në Rusi vitin e kaluar, për shembull, arriti në vetëm 57 milionë dollarë, krahasuar me eksportet prej gati 8,2 miliardë dollarësh në Bashkimin Evropian. Pra, pasojat për ekonominë maqedonase nga sanksionet ndaj Rusisë janë shumë të vogla. Dhe kur bëhet fjalë për “kryeqytetin e pistë të oligarkisë globaliste“, oligarkët rusë janë ata që mbajnë shuma të mëdha të parave të tyre të fituara jo fort sinqerisht në Perëndim, që do të thotë se janë pjesë e atij “kapitali të pistë” të supozuar. Kjo sot është mjaft e qartë nëse marrim parasysh sanksionet perëndimore ndaj tyre dhe shumat e parave të ngrira në bankat perëndimore, si dhe pronat e shumta të ngrira në emër apo radhët e tyre, të cilat nuk guxojnë të shiten, si dhe numri i jahteve të djegura dhe produkte të tjera luksoze, që u përkasin pikërisht atyre.

Profesori universitar i multikulturalizmit Agim Poshka, thotë se është e qartë pse serbët, pavarësisht se ku jetojnë, nuk kanë qëndrim pro-perëndimor për krizën ruso-ukrainase. Fakti është se edhe Serbia edhe populli i saj, pavarësisht se ku jetojnë – në këtë rast në Maqedoni, kanë lidhje historike me Rusinë dhe ato janë të qarta. Nga ana tjetër, serbët i detyrohen shumë Rusisë, sidomos për shkak të kullotave të Kosovës.

Pavarësisht lidhjeve historike me Rusinë, Serbia dhe populli i saj, pavarësisht se ku jetojnë, nuk duhet të jenë në anën e agresorit në këtë konflikt, i cili nuk provokohet aspak nga pala ukrainase, ku për fat të keq, ka shumë viktima, thotë profesori universitar Poshka.

Profesoresha universitare, Maja Muhiq, nga ana tjetër, konsideron se arsyet pse disa anëtarë të shoqatave serbe identifikohen me udhëheqjen shtetërore serbe, por edhe refuzojnë të anojnë drejt pozitës properëndimore janë të shumëanshme, gjegjësisht kanë një prapavijë gjeopolitike dhe strategjike pragmatike.

 

Një nga arsyet kryesore për refuzimin për t’u bashkuar me pozicionin properëndimor mendoj se qëndron në faktin se NATO bombardoi Serbinë në 1999. Në të njëjtën kohë, Perëndimi dhe veçanërisht Shtetet e Bashkuara dhe Britania e kanë mbështetur fuqishëm pavarësinë e Kosovës. Serbia, nga ana tjetër, u mbështet plotësisht diplomatikisht nga Rusia në mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës. Rezultati i këtyre trazirave është euroskepticizmi i përforcuar, pasi asnjë kapitull për pranimin në BE nuk është hapur për Serbinë për shkak të çështjes së pazgjidhur të njohjes së Kosovës. Në këtë kuptim, Rusia e mbështet Serbinë në kontestimin e asaj që perceptohet si një pikë jashtëzakonisht emocionale për Serbinë, përkatësisht pavarësinë e Kosovës nga institucionet ndërkombëtare. Për më tepër, Serbia është e varur nga energjia ruse dhe bashkëpunimi është i pranishëm edhe ushtarakisht, përkatësisht përmes blerjes së armëve ruse, thotë profesoresha Muhiq.

 

.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari