Rusia me dezinformata po përpiqet të ruajë ndikimin e saj në furnizimin e Evropës me gaz
Pas vendimit të Ukrainës për të mbyllur valvulat për gazin rus, Rusia zbuloi menjëherë “fajtorët” për të. Siç thekson Euvsdisinfo, është dezinformim se përgjegjësia për ndërprerjen e furnizimit me gaz rus është tërësisht e “Shteteve të Bashkuara, regjimit kukull në Kiev dhe autoritetet e vendeve evropiane, të cilët sakrifikuan mirëqenien e qytetarëve të tyre për hir të mbështetjes financiare për ekonominë amerikane”.
Shkruan: Ana Anastasovska
Në ditën e parë të vitit të ri 2025, Ukraina ndërpreu tranzitin e gazit rus në Evropën Qendrore. Kompania ruse Gazprom njoftoi se pas refuzimit të Ukrainës për të rinovuar marrëveshjen e tranzitit, ajo nuk ka as aftësinë ligjore dhe as teknike për të vazhduar pompimin e gazit nëpër tubacionet e vendit. Vlefshmëria e marrëveshjes së nënshkruar më 30 dhjetor 2019 skadoi në orën 6:00 të mëngjesit me kohën e Evropës Qendrore, njoftoi Gazprom.
Sipas marrëveshjes, gazi rus mund të rrjedhë përmes tubacioneve të Ukrainës në Evropën Qendrore. Por Kievi vendosi ta ndalojë atë për t’i prerë Rusisë të ardhurat shtesë me të cilat Kremlini financon luftën e tij agresive kundër vendit fqinj. Kjo është në interesin kombëtar të Ukrainës, shpjegoi ministri ukrainas i Energjisë, German Galushchenko. Ai e quajti mbylljen e gazit një “ngjarje historike”.
Mbyllja e rrugës më të vjetër të gazit të Rusisë për në Evropë i dha fund një dekade marrëdhëniesh të tensionuara të shkaktuara nga aneksimi i Krimesë nga Rusia në 2014. Ukraina ndaloi blerjen e gazit rus vitin e ardhshëm. Ndërprerja e fluksit të gazit pritej për shkak të luftës, e cila filloi në shkurt 2022. Ukraina ishte e bindur se nuk do ta zgjaste marrëveshjen. Tranziti i gazit përmes Ukrainës përbën afërsisht gjysmën e eksporteve totale të gazit të Rusisë nëpërmjet tubacioneve në Evropë.
Çfarë do të thotë kjo për Evropën?
Skadimi i marrëveshjes së tranzitit të gazit ishte i shumëpritur, duke u dhënë vendeve evropiane kohë për t’u përgatitur. Nuk pritet të ketë një efekt të rëndësishëm në çmimet e gazit, pasi ka furnizime alternative, analizon New York Times.
Moska ndërpreu furnizimin me gaz në Evropë pas pushtimit të Ukrainës në vitin 2022, duke rritur faturat e energjisë dhe duke detyruar shumë qeveri të shpallin paketa emergjente për të ndihmuar bizneset dhe qytetarët në vështirësi. Si përgjigje, shumica e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian kanë reduktuar varësinë e tyre nga gazi rus dhe kanë kërkuar furnizime alternative nga Azerbajxhani dhe vende të tjera.
Edhe pas pushtimit rus, tre shtete anëtare të Bashkimit Evropian – Austria, Hungaria dhe Sllovakia – vazhduan të blejnë sasi të mëdha energjie nga Rusia.
Qeveria austriake tha se ishte përgatitur paraprakisht për ndalimin e gazit rus nga Ukraina dhe kishte gjetur furnizues jashtë Rusisë. OMV, kompania austriake e energjisë, tha se kishte ndërprerë kontratat e saj me Gazprom dhe ishte “pozicionuar mirë” me burimet alternative.
Hungaria, e cila ka mbrojtur mbajtjen e hapur të gazsjellësit ukrainas, merr pjesën më të madhe të gazit të saj rus përmes tubacionit të veçantë TurkStream.
Kryeministri sllovak Robert Fico, i cili është i afërt me presidentin rus Vladimir Putin dhe vendi i të cilit mbështetet shumë në gazin rus, ka kërcënuar se do të ndërpresë furnizimin me energji elektrike në shenjë hakmarrjeje kundër Ukrainës nëse ajo nuk rinovon marrëveshjen e tranzitit të gazit.
Rusia është dezinformim se kush është fajtori
Pas vendimit të Ukrainës për të mbyllur valvulat për gazin rus, Rusia zbuloi menjëherë “fajtorët” për të. Siç thekson Euvsdisinfo, Rusia është dezinformim se përgjegjësia për ndërprerjen e furnizimit me gaz rus është tërësisht e “Shteteve të Bashkuara, regjimit kukull në Kiev dhe autoriteteve të vendeve evropiane, të cilët sakrifikuan mirëqenien e qytetarëve të tyre për hir të mbështetjes financiare për ekonominë amerikane”.
Përgjegjësia për ndalimin e tranzitit të gazit rus përmes Ukrainës i takon tërësisht Amerikës, regjimit kukull në Kiev dhe autoriteteve të BE-së. Për hir të mbështetjes financiare për ekonominë amerikane, ata sakrifikuan mirëqenien e qytetarëve të tyre. Kievi ka vendosur të ndalojë tranzitin e gazit nga Rusia edhe pse Gazprom ka përmbushur të gjitha detyrimet kontraktuale, tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse Maria Zakharova.
Sipas saj, ndërprerja e furnizimeve me energji konkurruese dhe të pastër ekologjikisht ruse jo vetëm që dobëson potencialin ekonomik të Evropës, por gjithashtu ndikon negativisht në standardet e jetesës së qytetarëve evropianë.
Baza gjeopolitike e vendimit të Kievit është ajo që është e dukshme, dhe përfituesi kryesor i rishpërndarjes së tregut evropian të energjisë janë Shtetet e Bashkuara, theksoi ajo.
Narrativa të tilla po promovohen edhe në Maqedoninë e Veriut nga mbështetësit e Rusisë përmes rrjetit social Facebook.
Ukraina është një projekt amerikan për të shkatërruar ekonomitë evropiane. Pas mbylljes së tranzitit të naftës në Evropë, Kievi tani po përpiqet në mënyrë aktive të sabotojë tubacionin e gazit të Detit të Zi, Rrjedha Turke, me urdhër të Uashingtonit, thuhet në një njoftim të tillë.
Marrëzia e BE-së!
Mund të mos blejë gaz direkt nga Rusia, por indirekt përmes Shteteve të Bashkuara, me një çmim disa herë, jo vetëm disa për qind, më të lartë.
Kjo manifestohet në të gjitha çmimet, duke përfshirë ushqimin, ngrohjen dhe industrinë.
Sipas një raporti tjetër, Jeffrey Pyatt, ndihmës sekretari amerikan i shtetit për burimet energjetike në Këshillin e Atlantikut, tha se Shtetet e Bashkuara po kërkojnë një ndalesë të plotë të furnizimit me gaz rus në Evropë, pavarësisht kundërshtimit nga një numër vendesh, duke përfshirë Sllovakinë, Hungarinë dhe Austrinë.
Nuk ka asnjë provë që sugjeron se ndonjë aktor i jashtëm ka ndikuar në vendimin e Ukrainës për të ndaluar transportin e gazit rus përmes territorit të saj pas skadimit të marrëveshjes së mëparshme të tranzitit. Qëllimi i kësaj lëvizjeje është të zvogëlojë të ardhurat ruse që vazhdojnë të financojnë luftën e Rusisë kundër Ukrainës. Mbyllja e këtij tubacioni mund të zvogëlojë të ardhurat e Rusisë nga shitja e gazit me 6.5 miliardë dollarë në vit, sipas disa vlerësimeve.
Duke e inkuadruar këtë hap si synim për të çuar përpara interesat e SHBA-së, kjo histori dezinformuese synon të promovojë disa narrativa dezinformuese të përsëritura pro-Kremlinit rreth mungesës së supozuar evropiane dhe ukrainase të sovranitetit dhe nënshtrimit ndaj SHBA-së, thotë Euvsdisinfo.
Dezinformimi rus dhe ndikimi i tij në sektorin e energjisë në vendet e Grupit të Vishegradit
Strategjia e luftës hibride e Rusisë synon gjerësisht sektorin e energjisë, një gurr themeli i sigurisë kombëtare të Grupit të Vishegradit (Polonia, Republika Çeke, Sllovakia dhe Hungaria, vende që janë mbështetur shumë në importet e gazit dhe naftës ruse), analizon Instituti i Varshavës. Mekanizmat kryesorë përfshijnë fushata të përhapura dezinformuese si në mediat tradicionale ashtu edhe ato sociale, si dhe sulme kibernetike ndaj infrastrukturës kritike të energjisë. Fushatat dezinformuese shpesh janë të dizajnuara për të hedhur dyshime mbi efektivitetin e projekteve energjetike të linjës perëndimore, duke theksuar joefikasitetet ose dështimet e supozuara.
Në Poloni, thekson Instituti në analizë, dezinformimi rus ka synuar projektet kryesore të diversifikimit të energjisë, si terminali (Świnoujście) LNG dhe gazsjellësi Baltik. Këto narrativa kishin për qëllim të krijonin dyshime publike për aftësinë e Polonisë për t’u larguar me sukses nga gazi rus. Pavarësisht këtyre përpjekjeve, Polonia ruan mbështetje të fortë publike dhe politike për këto projekte, duke demonstruar elasticitet ndaj dezinformatave të tilla.
Republika Çeke dhe Sllovakia kanë qenë gjithashtu në shënjestër të narrativave ruse që minojnë rolin e energjisë bërthamore në strategjinë e tyre të energjisë, thekson Instituti i Varshavës. Fushatat e dezinformimit kanë kritikuar planet për të zgjeruar kapacitetin bërthamor, duke theksuar rreziqet e ekzagjeruara mjedisore dhe varësinë e mundshme nga teknologjitë perëndimore. Në të njëjtën kohë, media pro-ruse promovoi narrativa që sugjeronin pashmangshmërinë e mbështetjes çeke në gazin rus.
Hungaria është përballur me një fushatë dezinformimi veçanërisht agresive, me narrativat ruse që sugjerojnë se sanksionet e BE-së kundër Rusisë kanë dëmtuar në mënyrë disproporcionale ekonominë e Hungarisë. Këto narrativa synonin të nxisnin ndjenjën anti-BE dhe t’i portretizonin përpjekjet për diversifikimin e energjisë si të kota ose të dëmshme.
Dezinformimi rus në sektorin e energjisë ka synuar vendet e Grupit të Vishegradit me fushata të përshtatura që synojnë minimin e përpjekjeve për diversifikimin e energjisë dhe nxitjen e përçarjes, shtoi analiza. Duke përdorur dezinformata dhe sulme kibernetike, Rusia po përpiqet të ruajë ndikimin e saj në rajon, pavarësisht nga roli i saj i zvogëluar si furnizues kryesor i energjisë. Këto përpjekje përfshijnë promovimin e narrativave të rreme në lidhje me joefikasitetin e projekteve energjetike të mbështetura nga perëndimi, ekzagjerimin e kostove të kalimit në burime alternative të energjisë dhe mbjelljen e dyshimit për besueshmërinë e infrastrukturës së re si terminalet dhe ndërlidhësit LNG.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari