Panik e pabazë: Letërnjoftimi dhe patenta elektronike nuk paraqesin rrezik për të dhënat personale
Në postim në mënyrë të pavërtetë pretendohet se ‘pa telefon nuk do të ketë jetë’ dhe se ‘nëse mungon rryma apo interneti, të gjitha të dhënat personale të njerëzve që janë në telefon do të bëhen të atyre (të dikujt tjetër)’. Kjo është e pavërtetë, sepse aplikacioni digjital përmes të cilit qytetarët do të kenë letërnjoftim dhe patentë shoferi në formë elektronike është opsional dhe jo i detyrueshëm, ndërsa letërnjoftimet fizike mbeten të detyrueshme – kanë konfirmuar për ‘Vërtetmatësin’ nga Ministria për Transformim Digjital.
“Po analizojmë një postim në rrjetin social Facebook, në të cilin thuhet:”
Oh, fat të mbarë. Për fillestarët, çlironi skllavërinë e re “për të mirën tuaj”. Hajdeni njerëz, dy në një, pastaj tre në një e kështu me radhë… sipas rregulloreve evropiane të lavires evropiane. Më pas, një portofol digjiital ose tre në një, pra portofoli juaj virtual. Pa telefon, “nuk ka jetë”, dhe çfarë nëse energjia elektrike, interneti dhe të gjitha të dhënat tuaja personale në telefon janë gjithashtu të tyre??? Të gjitha të drejtat tuaja njerëzore do të hiqen dhe gjithçka që është e juaja do të jetë e tyre, pra të forcave të errëta.
Në kuadër të postimit është shpërndarë një lidhje nga një lajm informativ, se Ministria për Transformim Digjital po punon në një aplikacion digjital përmes të cilit qytetarët do të kenë letërnjoftim dhe patentë shoferi në formë elektronike, dhe do të kenë akses edhe në shërbimet më të fundit ose më të kërkuara nga 1 tetori i këtij viti. “Këtë e njoftoi ministri Stefan Andonovski” – thuhet në lajmin.
Andonovski thotë se bëhet fjalë për një “portofol digjital”, që shumë ngjason me “Google Wallet” ose “Apple Wallet”, që do të thotë se versioni elektronik i letërnjoftimit dhe patentës do të jenë të paketuar në aplikacion dhe qytetarët do të mund ta tregojnë për të dëshmuar identitetin. Në fazën e dytë të projektit, siç paralajmëroi, do të mundësohet edhe nënshkrim elektronik dhe verifikim i plotë biometrik. Andonovski njofton se në samitin digjital që do të organizohet në Shkup më 1 dhe 2 tetor të këtij viti do të promovohet versioni testues ose demo i aplikacionit, që përdoruesit e parë ta shkarkojnë në telefonin e tyre dhe ta përdorin. Aplikacioni do të jetë falas në fazën e parë, ndërsa në fazën e dytë, kur të përfshihet nënshkrimi digjital dhe verifikimi biometrik, ndoshta do të ketë ndonjë kosto.
– “Morrëm një përgjigje pozitive nga programi ‘ Europa Digjitale’, realizimi duhej të fillonte në janar 2025, por për shkak të procedurave të brendshme në Bashkimin Evropian fillimi u shty për qershor 2025, dhe ne, duke u përgatitur, e kemi versionin model të aplikacionit,” deklaroi Andonovski, duke theksuar se bëhet fjalë për një projekt që është partneritet ndërkombëtar me Ministrinë për Transformim Digjital të Ukrainës, së bashku me programin ‘Digitalna Europa’, nga i cili morëm një grant mbi një milion euro.
Njoftimi për këtë është publikuar edhe në faqen zyrtare të Ministrisë për Transformim Digjital.
Nuk është e saktë pretendimi në postimin që po e rishikojmë se futja e letërnjoftimit elektronik dhe patentës elektronike do të jetë “skllavëri e re”. Vetë ky pretendim është i paarsyeshëm.
Ministria e Punëve të Brendshme, me sistemin aktual të vendosur, gjatë përgatitjes së letërnjoftimeve dhe patentave për qytetarët që aplikojnë për to, tashmë i ka të gjitha të dhënat personale të tyre dhe zyrtarët janë të obliguar t’i ruajnë dhe përdorin brenda aktiviteteve të lejuara me ligj. Qytetarët edhe tani dorëzojnë të dhënat personale në aplikim, të dhënat janë regjistruar në sistemet e Ministrisë së Punëve të Brendshme, që do të thotë se shteti tashmë i disponon ato! Nëse qytetarët do t’i kenë letërnjoftimet dhe patentat në një aplikacion të ri, kjo do të thotë vetëm që nuk do të kenë nevojë të mbajnë me vete letërnjoftimet dhe patentat fizike, jo se shteti do të vendosë ndonjë lloj kontrolli të ri mbi ta dhe jetët ose të dhënat e tyre personale.
Në postim në mënyrë të pavërtetë pretendohet se “pa telefon nuk do të ketë jetë” dhe se “nëse mungon rryma dhe interneti, të gjitha të dhënat personale në telefon do t’i kenë ata”. Kjo është e pavërtetë sepse aplikacioni digjital përmes të cilit qytetarët do të kenë letërnjoftim dhe patentë shoferi në formë elektronike është opsional, jo i detyrueshëm, dhe letërnjoftimet fizike mbeten të detyrueshme, thanë për “Vërtetmatësi” nga Ministria për Transformim Digjital.
Elektroniket (letërnjoftimet elektronike) nuk janë të detyrueshme, ndërsa letërnjoftimet fizike mbeten të detyrueshme. Letërnjoftimet elektronike do të jenë opsionale për ato qytetarë që dëshirojnë të përdorin mjete digjitale. Të dhënat personale nuk komprometohen në asnjë rast, pasi bëhet fjalë për standardin EIDAS 2 të Bashkimit Evropian dhe ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale. Ka një plan për portofolin digjital, ndryshimi i ligjit është aktualisht në Kuvend, por kjo do të jetë në fazën e dytë të implementimit, jo menjëherë me aplikacionin — thanë për “Vërtetmatësi” nga Ministria për Transformim Digjital.
Prandaj nuk është e vërtetë se aplikacioni digjital është “skllavëri e re”; ai është i destinuar për ata që dëshirojnë ta përdorin këtë lehtësi. Asnjë e drejtë njerëzore nuk do t’u merret qytetarëve nëse përdorin letërnjoftim elektronik ose patentë shoferi elektronike, dhe asnjë forcë e errët nuk qëndron pas digjitalizimit. Ukraina tashmë përdor një sistem të ngjashëm DIYA (shkurtesë për “Shteti dhe Unë”), që është një aplikacion mobil dhe faqe interneti i lansuar në vitin 2020, i cili u mundëson ukrainasve të përdorin dokumente digjitale në telefonat e tyre inteligjentë për qëllime identifikimi. Portali DIYA ofron akses në 130 shërbime qeveritare në Ukrainë. Ekspertët për “Euronews” thonë se me aplikacionin dhe portofolin digjital, në fakt u jepet qytetarëve kontroll më i madh dhe privatësia nuk rrezikohet.
Për shkak të të gjitha këtyre fakteve, postimi që po rishikojmë e vlerësojmë si të pavërtetë.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari
