Nuk mund të argumentohet se vendimi i SHBA-së për tarifat e reja do të ketë pak ndikim në ekonomi

Ndikimi në ekonominë e Maqedonisë nuk mund të jetë i madh vetëm nëse shikohet këmbimi total me SHBA-në, i cili për vitin 2024 ishte rreth 300 milionë euro, por edhe kjo është vetëm relative, sepse për kompanitë eksportuese pasojat do të jenë të mëdha. Por nëse marrim parasysh ndikimin total, i cili për momentin nuk mund të vlerësohet me saktësi, por sigurisht që do të jetë aty, nuk është konsistente të fokusohemi vetëm në vëllimin e tregtisë, e për rrjedhojë të thuhet se nuk do të kishte qenë i madh

Njoftimi i Qeverisë për tarifat e reja të shpallura dje, të vendosura me vendimin e presidentit amerikan Donald Trump, përmban elemente mospërputhjeje:

Ekipet qeveritare kanë kohë që po analizojnë pasojat e mundshme dhe së bashku kemi përgatitur një plan për tejkalimin e situatës. Ky vendim nuk do të ketë një ndikim të madh në ekonominë tonë, por ne kemi një plan të qartë për rrugën përpara.

[Burimi: Qeveria – Njoftim – Data: 04.03.2025]

Arsyetimi:

Qeveria e RMV-së në lidhje me politikën e re tarifore të SHBA-së ndaj Maqedonisë së Veriut (në fakt ndaj gjithë botës), ka lëshuar një njoftim publik në të cilin ka dy mospërputhje.

Mospërputhja e parë është në pretendimin e Qeverisë se vendimi nuk do të ketë ndikim të madh në ekonominë tonë. Çfarëdo plani të ketë Qeveria dhe sado e vërtetë që thuajse e gjithë bota të jetë përballur me një vendim të tillë nga Uashingtoni, do të ketë ndikim dhe nuk është konsistente të thuhet se ky ndikim do të ishte i vogël, duke u nisur para së gjithash nga shifrat totale të shkëmbimit tregtar (edhe pse nuk thuhet në njoftimin e Qeverisë) dhe nga plani që kishte Qeveria, sepse e dinte për këtë masë të paralajmëruar.

Në fund të fundit, fjala i vogël është një kategori relative, sepse për eksportuesit në SHBA ai ndikim do të jetë i madh. Sepse edhe nëse nisemi nga ndikimi total në ekonomi për shkak të shifrës së vitit të kaluar prej rreth 300 milionë euro, shkëmbim tregtar në të cilin kemi një deficit prej rreth 80 milionë (burimi: DSZ/Meta.mk), tarifat e reja nga SHBA-të do të kenë ndikim në shumicën e kompanive tona që eksportojnë edhe jashtë SHBA-së. Pra, pretendimi se ai ndikim nuk do të jetë i madh është i paqëndrueshëm, sepse ne nuk e dimë përmasat e dëmit që do të shkaktohet.

Dhe nuk dihet ende ndikimi në industrinë e automobilave, tekstilit, minierave të metaleve… se cilat produkte gjysëm të gatshme dhe pjesë eksportohen në BE dhe cilat do të preken nga tarifat.

Por edhe më tepër, është e paqëndrueshme të thuhet se vetëm Maqedonia e Veriut nuk do të ketë ndikim të madh ekonomik nëse e gjithë bota, me pak përjashtime, e ka dhe do ta ndjejë atë.

Nëse BE-ja dhe anëtarët e saj kanë një ndikim serioz dhe do ta ndiejnë atë, dhe nuk vlen vetëm për BE-në siç tha presidentja e BE-së Ursula Von Der Laen, nëse marrim parasysh se partneri ynë më i madh tregtar janë vendet e BE-së, dhe ndër të tjera, Gjermania, që do të ketë pasoja të rënda (shiko këtu), nëse tregjet e aksioneve në mbarë botën regjistrojnë rënie dhe nëse shpallet një recesion global, atëherë si mund të dihet se ndikimi do të jetë i vogël? Nëse ka ndikim në Serbi, Greqi, Turqi, edhe partnerët e mëdhenj me Maqedoninë, si mund të mos ndikojë te ne? Dhe për këtë arsye, ky qëndrim i qeverisë është i paqëndrueshëm.

Dhe një gjë tjetër. Është e paqëndrueshme që Qeveria t’i rendit sulmet ndaj saj në varësi të motivit (shih dy paragrafët e fundit të njoftimit), kur në fjalinë e fundit e pranon vetë pse disa e sulmuan: “E disa edhe për shkak të dilemave të justifikuara – edhe ne i kuptojmë plotësisht”. Pra, nëse ka “dyshime të justifikuara”, nuk mund të ketë një vlerësim të tillë të qeverisë për motivet e sulmeve, diçka që për momentin është në fakt një çështje e parëndësishme.

Burimet:

(04/03/2025) Qeveria e RMV-së – Njoftim – [Kontrolluar më 04/04/2025]
(04.03.2025) Meta.mk – “Dita e Njohjes”:…– [Kontrolluar më 04.04.2025]
(04.03.2025) MKD.mk – Von Der Laen:… – [Kontrolluar më 04.04.2025]
(04/03/2025) DW- Reagimet ndaj tarifave të Trump… – [Verifikuar 04.04.2025]

Vlerësoi: Teofil Bllazhevski

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari