BRICS – edhe një tjetër armë propagandistike e Kremlinit në luftën me Ukrainën
Me fillimin e luftës në Ukrainë, ajo që mund të shihej si pjesë e propagandës së Moskës, dhe rrjedhimisht dezinformim, ishte këmbëngulja e prerë që fokusi i publikut ndërkombëtar të kthehej tek BRICS. Kjo u bë jashtëzakonisht e rëndësishme për Rusinë pasi ndjeu të gjitha pasojat dhe rreziqet e rënda të sanksioneve ekonomike dhe politike dhe kur, për një pjesë të vendimeve, kërkoi rrugëdalje me komunikim dhe bashkëpunim më të madh me vendet anëtare të BRICS, si dhe në indoktrinimni e vendeve të tjera nën ndikimin e Kinës, Rusisë, Brazilit, Indisë dhe Afrikës Juglindore, thelbi i BRICS.
Shkruan: Zoran Bojarovski
Moska e përdor vendin e saj në BRICS në maksimum për të ndërtuar ndjenja proruse apo antiperëndimore midis vendeve anëtare të këtij komuniteti, si dhe në vendet që gravitojnë drejt tij.
Në vazhdën e luftës në Ukrainë, në dy javët e fundit të janarit, media shtetërore ruse shpërndau 1600 postime duke iu referuar Ukrainës në fushata dezinformuese në vende si Afrika e Jugut, India, Brazili dhe Meksika, të cilat shkaktuan rreth 173,000 pëlqime, shpërndarje dhe komente – nga përdoruesit në gjuhën spanjolle për pushtimin e Ukrainës, ndërsa, në Lindjen e Mesme, frekuenca e botimit të RT Arabisht dhe Sputnik Arabisht u rrit nga 35 për qind në 80 për qind sipas zhvillimit të pushtimit në Ukrainë.
Ky aktivitet dhe propagandë e Rusisë, sigurisht e mbështetur fuqishëm nga më të fuqishmit në këtë shoqëri – Kina, solli rezultat edhe kur në samitin e BRICS të këtij viti në korrik u njoftua se anëtarësimin në këtë komunitet e shpallën Turqia, Irani, Arabia Saudite, Argjentina dhe Egjipti, ndërsa Algjeria, Maroku dhe Uruguai u përmendën gjithashtu në postime të veçanta.
BRICS është “çantë me brirë” që propaganda ruse përpiqet ta fshehë
Propaganda e Moskës për zgjerimin e BRICS filloi që përpara Samitit të BRICS. BRICS ishte një nga temat në krye të agjendës së ministrit të Punëve të Jashtme të Federatës Ruse, Sergej Lavrov, dhe nuk u ndal as pas samitit.
Ajo që Lavrov shmangu të thoshte është se zgjerimi i BRICS nuk do të shkojë aq lehtë dhe pikërisht për këtë arsye kjo çështje u vendos në vendin e 73-të në Deklaratën përfundimtare të Samitit të BRICS 2022, nga gjithsej 75 pika, prej të cilave në dy të fundit i shprehen mirënjohje Kinës për organizimin e Samitit dhe Afrikës së Jugut që pranoi të organizojë Samitin e ardhshëm.
Pse është kështu dhe çfarë dëshiron të mbulojë Moska?
Në pikën 73 të deklaratës nga Pekini shkruhet:
Ne mbështesim nxitjen e diskutimeve midis anëtarëve të BRICS për procesin e zgjerimit të BRICS. Theksojmë nevojën e qartësimit të parimeve, standardeve, kritereve dhe procedurave drejtuese për këtë proces zgjerimi përmes “kanalit të Sherpas” bazuar në konsultime dhe konsensus të plotë.
Sipas tregimeve të ish-nënsekretarit të OKB-së, Sekretarit të Shtetit të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Indisë dhe deputetit atje, Shashi Taror, në tekstin nën titullin tregues “Are the BRICS Breaking Up?”, vendin e 73-të në temën e zgjerimit të BRICS është merita e Indisë, e cila nuk mund të lejojë të përfshijë Pakistanin në fushatën e zgjerimit, për shembull, të cilin Nju Delhi dhe Uashingtoni e konsiderojnë një vend që gjeneron terrorizëm ndërkombëtar, për të cilin India dhe Shtetet e Bashkuara kanë paraqitur propozim për miratimin e një “Konventë Gjithëpërfshirëse për Terrorizmin Ndërkombëtar” në OKB, miratimi i së cilës u bllokua nga Kina.
Kina dhe India, dy fuqitë bërthamore dhe kombet më të shumta në botë, kanë keqkuptime të hapura dhe rezultate të pazgjidhura në kufirin midis dy vendeve në Himalaje, veçanërisht pas një incidenti të rëndë në 2020 kur vdiqën 20 ushtarë indianë.
Shashi Taror në analizën e tij shkruan se India ka qenë gjithmonë e zëshme në akronimin BRICS dhe thekson se nëse zgjerimi i bllokut nuk merr parasysh indikacionet e Indisë për konsultim të plotë dhe konsensus nga neni 73 i deklaratës, nënkontinenti aziatik do të dalë nga BRICS.
Këto nuk janë dy brirët e vetëm në çantën e zgjerimit të BRICS. Lufta në Ukrainë ka forcuar marrëdhëniet midis Iranit dhe Rusisë, veçanërisht pasi Teherani u zbulua se po furnizonte Rusinë me dronë, por nuk do të mjaftojë për të bindur shiitët në Iran që të “bashkohen” me sunitët në Arabinë Saudite. Moska e ka të qartë se gjërat mes Riadit dhe Teheranit kanë shkuar deri në atë pikë sa duhet të organizohet një konferencë paqeje përpara një “shoqate” të përbashkët në BRICS.
Pas zgjedhjeve në Brazil, tani është çështja se si do të pozicionohet presidenti i sapozgjedhur brazilian Luiz Ignacio Lula de Silva, i cili pritet të demokratizojë vendin, nëse dihet se Kina maksimalisht mbështeti paraardhësin e tij, autoritarin Jair Balsonaro. Njohësi i historisë dhe ngjarjeve politike në Brazil, James N. Green tha për portalin maqedonas Civilmedia se presidenti i sapozgjedhur “do të vazhdojë traditën e një politike të jashtme pragmatike dhe të pavarur e cila nga njëra anë do të kërkojë marrëdhënie të mira me SHBA-në dhe Bashkimin Evropian, por edhe me vendet e BRICS – Rusinë, Indinë, Kinën dhe Afrikën e Jugut, si dhe vendet e Amerikës së Jugut dhe jugut global në përgjithësi“.
Një rol specifik në këtë lojë ka edhe Turqia, pasi të gjitha kontaktet ekonomike dhe politike të këtij vendi anëtar të NATO-s janë të drejtuara drejt Evropës dhe SHBA-së, por, me sa duket, ambicia e presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan për të marrë një mandat tjetër nuk e shqetëson për të “flirtuar” edhe me BRICS.
Qasja e Maqedonisë së V ndaj BRICS
Stafetat e propagandës ruse për BRICS në Maqedoninë e Veriut janë disa struktura politike, duke përfshirë edhe Levicën, e cila si parti parlamentare përdor të gjitha kanalet dhe mjetet e komunikimit në dispozicion për këtë qëllim.
Kur bëhet fjalë për Levicën dhe liderin e saj Dimitar Apasiev, nuk është aspak e vështirë të shihet qëndrimi i tyre prorus, anti-BE dhe anti-NATO, si dhe tendenca drejt BRICS.
Në kulmin e agresionit ushtarak rus kundër Ukrainës sovrane, kur e gjithë bota vendosi sanksione politike kundër Rusisë, në Kuvendin e Maqedonisë deputetët e partisë Levica, Dimitar Apasiev dhe Borislav Krmov, patën takim “nëntëdhjetë minutësh” me ambasadorin rus në vendin tonë, Sergej Bazdnikin, i cili u zhvillua në një “atmosferë të përzemërt dhe miqësore”.
Në kumtesën e Levicës për këtë takim, partia komunikon termin “operacion special ushtarak në Ukrainë” si termin zyrtar për luftën e Kremlinit. Theksi u vu në “procesin e denazifikimit dhe eliminimit të kërcënimeve nga lëvizjet politike të ekstremit të djathtë dhe radikal neo-nazist, të cilat janë një rrezik për çdo demokraci moderne“, që është edhe fjalori i Moskës.
Tre muaj më vonë, Levica, kësaj radhe së bashku me VMRO-DPMNE-në organizoi protestat kundër “propozimit francez” kur Levica doli me qëndrim se “BE-ja nuk është aq tërheqëse sa tani”, se ka shumë alternativa, si Lëvizja e të palidhurve, BRICS, Komuniteti Ekonomik Evropian, nisma “Belt and Road” dhe që të gjitha konceptet janë të hapura si dhe ai për Bashkimin Euroaziatik.
Struktura të tjera, më pak me ndikim, por jo më pak këmbëngulëse që përfaqësojnë këto ide është partia “Edinstvena Maqedoni”, e cila në proklamat e saj theksoi se është për arritjen e një aleance strategjike me Rusinë dhe anëtarësimin në Bashkimin Euroaziatik, gjegjësisht në BRICS, si dhe “Lëvizja Bojkotoj”, e cila në vitin 2018 ishte grushti goditës kundër referendumit për emrin dhe anëtarësimin në NATO dhe BE.
Video podkasti i fundit i “Lëvizjes Bojkotok” është pikërisht në temën BRICS me titullin “A kanë #Maqedonasit zgjidhje?” #BE apo #BRICS?” “i transmetuart” më 4 nëntor të këtij viti.
Nga rishikimi i burimeve të disponueshme të kërkuara përmes Google, në Maqedoninë e Veriut mediat shkruajnë shumë pak për BRICS përmes një qasjeje të plotë me një analizë të plotë të objektivizuar të vlerave politike dhe ekonomike të këtij komuniteti. Në shumicën e rasteve bëhet fjalë për lajme që lidhen me mbajtjen e samiteve apo konferencave më të mëdha të BRICS.
Për shembull, shkruajnë se BRICS shpall monedhën e vet për të konkurruar me dollarin amerikan, megjithëse ky njoftim është ricikluar që nga viti 2014 kur u themelua Banka e Re për Zhvillimin e BRICS (The New Development Bank), ndërsa nuk do të gjeni informacione se “Kapitali” i Bankës së Re për Zhvillim të BRICS (The New Development Bank), është 100 miliardë dollarë, kurse kapitali i Fondit Monetar Ndërkombëtar është pothuajse 700 miliardë dollarë.
Edhe ato tekste të rralla, që kanë njëfarë qasje për analizë të thellë, janë sërish pasqyrë e ngjarjeve të mëdha të BRICS, por kur lexon biografitë e autorëve, të duket qartë këndi i këtyre artikujve që frymojnë me afirmim për këtë ekonomi dhe komunitetit politik.
Herë pas here tekste për BRICS me qasje “analitike” në mediat maqedonase nënshkruhen nga punonjës të ambasadës së Federatës Ruse në vendin tonë. E tillë është kolumna “Çfarë mund të bëjë BRICS?”, e Ekaterina Akopjan, atashe mediatike e Ambasadës së Federatës Ruse në Shkup.
Për të promovuar pikëpamjet e veta propagandistike, përfshirë BRICS, ambasada e Federatës Ruse përdor në maksimum faqen e saj në Facebook, ku do të gjeni edhe mesazhe të tilla:
Realiteti i sotëm është multipolariteti. Moska, së bashku me partnerët e saj të BRICS, paraqesin një alternativë tërheqëse të perëndimit famëkeq ndaj “rendit botëror të bazuar në parime”.
Aktivitetet propagandistike të Rusisë në temën BRICS dhe përpjekjet për të larguar vëmendjen e publikut ndërkombëtar nga lufta në Ukrainë, duke e kthyer atë në pika të tjera të nxehta lokale, përkojnë me pretendimin e presidentit të shtetit, Stevo Pendarovski, i cili në një intervistë për emisionin “Click Plus” në TV21 më 8 korrik të këtij viti, kur tha se situata e sigurisë në Maqedoninë e Veriut është në përkeqësim dhe se, sipas informacioneve që ka marrë nga shërbimet e sigurisë, Federata Ruse po i shpërdoron protestat për “propozimin francez” duke hedhur disa dhjetëra persona nga vendet fqinje për të provokuar incidente.
Presidenti Pendarovski edhe një herë konfirmoi se Maqedonia e Veriut është nën sulme hibride të intensifikuara të ngjashme me ato të shtatorit 2018 kur u organizua referendumi për ndryshimin e emrit.
BRICS në të ardhmen kundrejt G7, BE, SHBA dhe NATO
Megjithëse BRICS është larg nga më i madhi për nga popullsia me 3.22 miliardë banorë, krahasuar me vendet e G7 (SHBA, Japonia, Gjermania, Britania e Madhe, Franca, Italia dhe Kanadaja) homologu ekonomik i BRICS me 775 milionë banorë, dallimet midis BRICS dhe G7 janë ende të mëdha për sa i përket fuqisë ekonomike. Në vitin 2021, produkti i brendshëm bruto i BRICS arriti në 24.44 trilion dollarë, krahasuar me dyfishin e PBB-së së madhe të G7, e cila në të njëjtin vit arriti në 45 trilion dollarë.
Për më tepër, analistët theksojnë edhe dallimet e mëdha në ambiciet dhe natyrën e atyre ambicjeve të disa prej vendeve anëtare të BRICS, veçanërisht ato të Kinës dhe Rusisë, madje edhe të Indisë.
Ekziston edhe një shqetësim nga ambiciet e deklaruara të BRICS, në vend që një klub ekonomik, i cili dëshiron të ndikojë në rritjen dhe zhvillimin global, të shndërrohet në një klub politik. Ky shqetësim vjen nga fakti se – me përjashtim të pjesshëm të Afrikës së Jugut, të gjitha vendet e tjera të BRICS janë shndërruar në demokraci dominuese autoritare në dekadën e fundit, nëse mund të flitet edhe për demokracinë në Kinë si një shtet njëpartiak.
Megjithatë, po aq domethënës, nëse jo më shumë, është fakti që BRICS-it i mungon struktura institucionale për zbatimin efikas të ambicieve, pasi nuk bëhet fjalë ende për politika të përbashkëta. Për dallim nga G7, NATO dhe BE, ku sistemi institucional është vendosur prej kohësh në themelet e organizimit të tyre, si dhe vlerat që bashkojnë shtetet anëtare mbi bazën e të cilave ndërtojnë dhe zbatojnë politika të përbashkëta.
Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari